Merhaba sevgili okuyucular, yeni bir yazıda beraberiz
Doğu Akdeniz–Kafkasya–Orta Asya hattında enerji ağlarının İbrahim Anlaşmaları eksenine entegre olması, yalnızca ekonomik bir gelişme değil, Rusya–Çin–İran blokunun gelir kaynaklarını daraltacak jeostratejik bir manevra anlamına gelir.
Aşağıda üç akademik referanslaştırma, enerji/harita boyutu, Türkiye için 12 aylık eylem planı entegre edilerek İbrahim Anlaşmaları ışığında enerji analizi ayrıntılı biçimde ele alınmıştır.
"Türk Dünyası ve İbrahim Anlaşmaları: Enerji, Jeopolitik Denge ve Türkiye'nin 20 Yıllık Stratejisi"
1. Yeni Avrasya Dengesinin Doğuşu
İbrahim Anlaşmaları (Abraham Accords), 2020’de İsrail ile Arap ülkeleri arasında imzalanan normalleşme sürecinden çıkmış olsa da, 2025 itibarıyla Batı–İsrail–Körfez merkezli bir ekonomik-güvenlik platformuna dönüşmüştür. Kazakistan’ın katılım sinyaliyle birlikte bu anlaşma, artık sadece Orta Doğu’yu değil, Türk Dünyası’nı da kapsama potansiyeli taşıyor.
Bu gelişme, Avrasya kıtasının güç dengesini kökten değiştirebilir:
Bir yanda Batı–İsrail–Türk Dünyası ekseni
Diğer yanda Rusya–Çin–İran–Pakistan–Kuzey Kore hattı
Bu iki eksen, sadece askeri ya da siyasi değil; enerji, ticaret, teknoloji ve iletişim koridorları üzerinden de rekabet edecek.
***
2. Türk Dünyasının Coğrafi ve Jeopolitik Alanı
Kapsama dahil ülkeler: Türkiye, KKTC, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan (bölgesel bağlar nedeniyle), Sibirya’daki Türk toplulukları (Tataristan, Başkurdistan, Altay, Yakutistan) ve potansiyel olarak Ermenistan (Rusya etkisinden çıkabilirse).
Bu kuşak, Doğu Akdeniz’den Hazar’a, oradan Çin sınırına kadar uzanan enerji, ulaşım ve güvenlik koridorunu oluşturur.
Bu eksenin genişlemesi, yalnızca bölgesel değil kıtalar arası enerji ve ticaret düzenini de etkiler.
***
3. Enerji: Yeni İttifakın “Jeoekonomik Yakıtı”
3.1 Doğu Akdeniz’in birleşen damarları
Türkiye, KKTC, İsrail, Mısır, Kıbrıs Rum Kesimi ve Gazze açıklarındaki sahalar — Leviathan, Afrodit, Zohr ve olası Gazze Marine rezervleri — Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatı açısından stratejik önem taşır.
Türkiye üzerinden geçecek boru hatları (örneğin Doğu Akdeniz–Anadolu–Avrupa hattı) ve Azerbaycan’ın TANAP–TAP zinciri birleştiğinde, Avrupa’ya uzanan alternatif enerji süper koridoru oluşur.
Bu koridor, Rus gazına bağımlılığı azaltır. Avrupa’nın yıllık 155 milyar m³’lük Rus gazı alımının yüzde 30-40’ı, Doğu Akdeniz ve Hazar kaynaklarıyla 2035’e kadar ikame edilebilir.
3.2 Türk Dünyası’nın eklemlenmesi
Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan doğalgaz ve petrol zengini ülkeler olup; Hazar’ın doğusundan batısına enerji taşımak için Trans-Hazar boru hattı yeniden gündeme gelmiştir.
Eğer bu hatlar Azerbaycan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlanırsa, Orta Asya enerji akışının tamamı İbrahim ekseninin kontrolüne girer.
3.3 Karşı blok üzerindeki etkiler
Rusya, İran ve Çin, enerji gelirlerine yüksek oranda bağımlıdır. Türk-İbrahim ekseninin birleşik enerji altyapısı bu ülkelerin pazarlarını daraltır; bu durum ekonomik olarak çatırdamaları tetikler.
Enerji satışları azaldığında bu rejimlerin döviz rezervleri ve sosyal istikrarı zayıflar — bu, 2030 sonrası dönemde *jeopolitik sarsıntılara yol açabilir.
***
4. İki Bloklu Yeni Avrasya
Batı–İsrail–Türk Dünyası Ekseni / Rusya–Çin–İran–Pakistan–K. Kore Ekseni
Türkiye, KKTC, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan, İsrail, Mısır, Yunanistan, Güney Kıbrıs (enerji ortaklığı temelinde), Japonya, Güney Kore, ABD, AB ülkeleri | Rusya, Çin, İran, Pakistan, Kuzey Kore, Suriye (rejim desteği bağlamında), Belarus, Orta Asya’da etkisini sürdüren revizyonist unsurlar
Enerji merkezli büyüme, teknoloji ve ticaret entegrasyonu | Enerji ihracatı, güvenlik ve askeri caydırıcılık temelli savunma bloku
***
5. Olası Jeopolitik Sonuçlar (2030–2045)
*Enerji diplomasisinin silahlaşması: Rusya ve İran’ın pazar kaybı ekonomik daralma yaratır; buna karşılık Türk–İsrail ekseni Avrupa’nın enerji güvenliğini güçlendirir.
*Yeni ulaştırma ağı: Bakü–Tiflis–Kars, Zengezur koridoru, Orta Koridor, Trans-Kafkas hattı; Doğu Akdeniz limanlarıyla birleştiğinde Asya–Avrupa ticareti yeniden şekillenir.
*Askeri-siyasi sonuç: Türk dünyası, NATO ile fiili koordinasyon içinde “bölgesel caydırıcı güç” haline gelir. Bu durum Rusya ve Çin’in Orta Asya’daki nüfuzunu zayıflatır.
***
Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile *enerji–savunma forumu* kurulmalı
6. Eylem planı
Bloktaki ekonomik daralma ve iç istikrarsızlık ihtimali Rusya, İran, Çin eksenini pazar kaybı nedeniyle sarsar.
****
8. Sonuç: Türkiye’nin Yolu
İbrahim Anlaşmaları’nın genişlemesi, Türk Dünyası için tarihsel bir fırsattır:
*Ekonomik bağımsızlık: Rusya ve Çin’den enerji–ticaret bağımlılığının çözülmesi.
*Diplomatik güç: Türk Dünyası’nın NATO ve AB eksenine paralel bir güvenlik ağı kurması.
*Enerji kontrolü: Doğu Akdeniz’den Hazar’a kadar uzanan doğal gaz ve petrol koridorlarının yönetiminde söz sahibi olunması.
Türkiye’nin stratejisi, “taraf olmak”tan ziyade dengeyi yöneten çekirdek güç olmak olmalıdır. Bu, hem Batı ile entegrasyonu hem de Türk Dünyası’nın ekonomik özgürleşmesini aynı anda mümkün kılar.
Sevgili okuyucularım bir sonraki yazıda görüşünceye kadar Sağlıcakla kalın
Ayrıca kim bilir önümüzdeki günlerde belki Suriye'nin de bu hatta çekilmesi mümkün olur.
