Toplumsal Haber Merkezi Türk Tabipleri Birliği (TTB) Covid-19 İzleme Kurulu, Türkiye'de ilk vakanın resmi olarak açıklanmasından bu yana geçen 11 aylık süreci değerlendirdi. Rapor'a göre, Türkiye'de aşılamaya bu hızla devam edildiği takdirde toplumun 60 milyonluk kesiminin aşılanması 2 yıl sürecek. İŞÇİ SAĞLIĞI Raporda, işçi sağlığı başlığında hem çalışanların korunmaları ve tedavileri hem de işyeri hekimlerinin fiziki çalışma şartları değerlendirilen konular arasında yer aldı. İşyeri hekimlerinin elverişsiz şartlarda hizmet vermeye zorlandığı belirtilirken, bu konuda öneriler de sıralandı. Öneriler, pandemi koşullarına uygun asgari gerekliliklerinin yeniden belirlenmesi, anlaşılır kılavuzlar hazırlanması, riskli çalışanların eşit koşullarda haklarının korunması, COVID-19’un meslek hastalığı kabul edilmesi, işyeri hekimlerinin çalışma sürelerinin yeniden belirlenmesi, personel servisleri ve toplu taşıma araçlarında kapasite sınırlaması yapılması, aşıya erişim imkanı olmayan sağlık personelinin aşılanması olarak açıklandı. MÜLTECİ SAĞLIĞI Göçmen ve mülteci sağlığı başlığında sayıları fiilen 5 milyonu aşan göçmen ve mültecilerin sağlık hizmetine erişimde yaşadığı sorunlar da raporda yer alırken mülteci/göçmen işsizliğinin pandemi döneminde katlanarak arttığı belirtildi. Toplumun tüm kesimlerini bir arada ele alan bir planlamaya, tercümanlık hizmetlerine, polise bildirim şartı olmaksızın acil-temel hizmetlerin sağlanmasına, yerel yönetim ve sivil toplum örgütleriyle işbirliğine, kadın ve çocuk mülteci/göçmenlere koruyucu sağlık hizmeti sağlanmasına ihtiyaç duyulduğu kaydedildi. EĞİTİM ALANI Raporda, eğitim başlığında 9 aydır yürütülen çalışmalardan çıkan sonuçlar şöyle sıralandı: Okulların kapanması COVID-19 yayılımını azaltmadı. Okulların açılması COVID-19 olgularını artırmadı. Okullar bu salgında hastalığın ana yayılma merkezi olmadı, Okullarda görülen olgular toplumdaki yayılmanın bir yansımasından ibaret oldu. Yüz yüze eğitime ara verilmesinin öğrenci, veli ve öğretmenler üzerindeki olumlu-olumsuz etkileri kıyaslanırken, okulların önlemler alınmak koşuluyla açılması gerektiğini dile getirildi. BAĞIŞIKLAMA Raporun son başlığı ise bağışıklama oldu. Türkiye’de aşı dozlarının yetersizliği, MHRS randevu sistemi ve karekod uygulamasında yaşanan sorunlar ile birinci basamak sağlık hizmetlerinin ihmal edilmesi sonucu aşılamanın birinci aşamasının dahi tamamlanamadığı raporda belirtilirken bu hızla devam edildiği takdirde toplumun 60 milyonluk kesitinin ancak 2 yılda aşılanabileceği vurgulandı. Raporda “Pandemide nasıl bir eşitsizlik varsa, aşılamada da benzer bir eşitsizlik söz konusu” değerlendirmesi yapılırken özellikle coğrafi inceleme sonucunda büyükşehirlerde p-90 arasında seyreden 75 yaş üstü aşılama oranlarının doğu illerinde 0’un altında olduğu söylendi. TTB’nin önerileri de şöyle sıralandı; En kısa sürede en az 120 milyon doz aşıyla toplumsal bağışıklık sağlanmalıdır. Türkiye’de mutasyon analizleri Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanmalıdır. Coğrafi bölgelere göre ve yaş gruplarına göre hasta ve ölüm sayıları Sağlık Bakanlığı tarafından verilmelidir. Aşı için doz başına ödenen para yurttaşların vergisinden ödendiğinden, bu ticari bir sır değildir ve açıklanmalıdır. Pandemide olduğu gibi aşılamada da sosyo-ekonomik desteklerle bölgesel ve her türlü eşitsizlikler giderilmeli.