İlker Belek Sağlık Bakanlığı en nihayetinde günlük vaka sayısını açıklamaya başladı. Böylece hasta/vaka şeklinde belirlediği saçma ayrımı da fiilen bir kenara bırakmış oldu. Bu tutum değişikliğinde bir yandan kamuoyu baskısının, bir yandan da salgının tırmanışının (yani mızrağın çuvala sığmaz hale gelmiş olmasının) etkisi olduğu söylenebilir. Bakanlık toplam vaka sayısını 30.000 civarında açıklasa da gerçek günlük sayının bundan en az %35 daha yüksek olduğu kabul edilmeli. Şöyle: Testin en az %35 yanılma payı var Her tanı testinin belli derecede yanılma payı vardır. Yani testler hastalara tanı koyamayabilirler. Ama bunun oranı belli düzeyi aşmaması gerekir. Covid-19 için kullanılan PCR testinde bu yanılma payı biraz yüksek: %35-40 civarında. Yani PCR testi gerçek hastaların ancak %60-65’ini hasta olarak tanımlayabiliyor. Hasta olmasına rağmen kalan %30-35’lik dilimi yanlış şekilde sağlam diye tanımlıyor. Yapacak bir şey yok, çünkü şu anda aynı maliyette PCR yerine kullanılabilecek bir başka test yok. Biz buradan hareketle Türkiye’de günlük vaka sayısı en az 40.000 diyoruz. Ama bir başka şey daha var. SAĞLIK BAKANLIĞI DSÖ'NÜN ÖNERDİĞİ ŞEKİLDE TANI KOYMUYOR Sağlık Bakanlığı en başından beri vaka sayısını düşük göstermek için olmadık işler çevirdi. Bunlardan birisi de DSÖ’nün önerdiği şekilde tanı koymaması. DSÖ PCR pozitif olanların dışında, PCR negatif olup çekilen akciğer tomografisi ya da filmi Covid düşündüren ve uyumlu şikayetleri olan hastalarında Covid olarak kodlanmasını, bildirilmesini ve tedavi edilmesini öneriyor. Sağlık bakanlığı ise bu öneriye uymuyor. Hastanelerin Covid diye düşünerek yatırıp tedavi ettiği hastaları, PCR’ı negatif diye Covid saymıyor. Bunların toplamdaki oranının ne kadar olduğunu hiç bilmiyoruz. Ancak hastanelerdeki klinisyen ve görüntülemeyle uğraşan uzman hekim arkadaşlarımız vakalar içinde %20 kadar PCR negatif, akciğer pozitif hasta olduğunu iletiyor. Ben Türkiye’ye ilişkin bir oran bilmediğim için bunu günlük toplam vaka sayısının hesabına dahil etmeyeceğim, ama dikkatimizde bulunsun. TEST SAYIMIZIN YETERSİZLİĞİ VAKA SAYISINI DA DÜŞÜK GÖSTERİYOR Günlük vaka sayısının bildirilenin çok üzerinde olduğunu düşündüren bir başka faktör ise günlük test sayılarıyla ilişkili. Örneğin nüfusumuzun eşit olduğu Almanya 26 Kasım günü her bin kişiye 2,36 test yaparken, Türkiye’de aynı gün bin kişiye yapılan test sayısı 2,03 idi. Almanya’da aynı gün 18.239 vaka saptanırken, bizde saptanan 29.132 idi. Almanya’nın test sayısına göre bir düzeltme yaparsak günlük vaka sayımızın 33.868 olması gerektiği (4.736 ilave vaka) ortaya çıkar. İşte bütün bu nedenlerle günlük vaka sayımızın en az 45.000 olduğunu düşünüyorum.