ürkiye ekonomisinden alarm veren bir gelişme kaydedildi. Kapanan şirketlerin toplam kurulan şirketlere oranı, 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Ekonomist İris Cibre’nin paylaştığı verilere göre, bu kritik oran yüzde 29,8’e ulaşarak son on yılın zirvesine yükseldi.
Ekonomi yönetiminin uyguladığı sıkı para politikası ve yüksek faiz ortamı sürerken, kapanan şirket sayısındaki artış dikkat çekiyor. Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre, bu verileri sosyal medya hesabından detaylı bir şekilde değerlendirdi.
Sıkılaşma Herkesi Eşit Vurmuyor: KOBİ’ler Tehlikede
Cibre, ulaşılan bu tabloyu, “sıkılaşmanın herkesi eşit vurmadığının” en açık göstergesi olarak değerlendirdi. Analize göre, düşük faiz döneminde ucuz krediyle “finansal tampon” oluşturabilen büyük şirketler ayakta kalmayı başarırken, küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) ise hızla kapanıyor.
Cibre, “Düşük faiz döneminde ucuz krediyle tampon yaratabilen şirketler sıkılaşmadan etkilenmezken, o krediye ulaşamayan KOBİ’ler hızla kapanıyor,” ifadesini kullanarak mevcut politikanın ekonomideki kırılgan yapıyı derinleştirdiğini belirtti.
Tamponlu Şirketler Yüksek Faizden Kâr Ediyor
Finansal dayanıklılığı güçlü olan şirketlerin, sıkı para politikası döneminde dahi yüksek faiz getirilerinden faydalandığını belirten Cibre, bu durumun krizden kazançlı çıkan bir kesim yarattığını vurguladı:
“Tampon yaratma imkânına sahip şirketler sıkılaşmadan da kârlı çıkanlar. O tamponlar carry, yatırım yerine yüksek faizden faydalanma olarak devam ediyor.”
Cibre’ye göre, yüksek faiz politikasının etkili olamamasının temel nedeni, etkinin sınıfsal dağılımında yatıyor. Yüksek faiz, orta ve düşük gelirli kesimi vurmaya devam ettiği için para politikasının hedeflediği genel etki sınırlı kalıyor ve gelir adaleti bozuluyor.
Karşılıksız Çek Tutarlarında Hızlanma Var
Cibre, şirketlerin finansal zorluklarının bir diğer göstergesi olan karşılıksız çek verilerine de dikkat çekti. Karşılıksız çek adetlerindeki artış son beş ayda yatay seyretse de, çek tutarlarındaki artışın hızlandığı gözlemleniyor.
Bu durum, karşılıksız çek tutarının oranını yüzde 3’e, adet oranını ise yüzde 2,2’ye yükseltti. Cibre, bu tablonun, daha büyük meblağlarla çek kesen şirketlerin de ödeme güçlüğü yaşamaya devam ettiğini gösterdiğini vurguladı.
