Gıda sepeti 9 yılda 20 kat arttı
Eğilmez’in analizine göre, 2017 yılında seçilmiş gıda ürünlerinden oluşan bir sepetin toplam tutarı 312,07 TL iken, aynı ürünlerin 2025 Aralık ayındaki fiyatı 6.270,42 TL oldu. Bu da gıda sepetinin 9 yılda yaklaşık 20 katına çıktığınıgösterdi.
TÜİK verileriyle piyasa fiyatları arasındaki fark
Çalışmada dikkat çeken bir diğer nokta ise resmi verilerle piyasa fiyatları arasındaki fark oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) TÜFE “Gıda ve Alkolsüz İçecekler” endeksine göre aynı dönemde artış yaklaşık 17 kat olarak hesaplandı. Eğilmez’in gerçek market fiyatlarına dayalı sepeti ise resmi endeksin üzerinde bir artışa işaret etti. Bu durum, tüketicinin hissettiği enflasyon ile açıklanan resmi veriler arasındaki makası bir kez daha gündeme taşıdı.
En fazla pahalanan ürünler
Ürün bazlı fiyat değişimleri incelendiğinde, bazı temel gıda maddelerinin ortalamanın çok üzerinde zamlandığı görüldü. Eğilmez’in tablosuna göre artışın öne çıkan kalemleri şunlar oldu:
-
Yoğurt (1 kg): 2017’de 2,30 TL iken 2025’te 92,00 TL’ye çıktı.
-
Ceviz içi: 9,90 TL’den 360,00 TL’ye yükseldi.
-
Ayçiçek yağı (5 lt): 5,59 TL’den 179,90 TL’ye ulaştı.
Et ve süt ürünlerinde de çarpıcı artışlar dikkat çekti:
-
Kangal dana sucuk (1 kg): 46,90 TL’den 1.100,00 TL’ye
-
Tereyağı (1 kg): 28,90 TL’den 720,00 TL’ye
-
Kıyma (1 kg): 33,90 TL’den 725,00 TL’ye
-
Baldo pirinç (1 kg): 6,38 TL’den 159,90 TL’ye yükseldi.
Görece daha sınırlı artış gösteren ürünler
Buna karşılık bazı ürünlerdeki fiyat artışı, diğer kalemlere kıyasla daha sınırlı kaldı. Yumurta, makarna ve çay bu grupta yer aldı. Örneğin:
-
Çay (1 kg): 19,95 TL’den 259,90 TL’ye
-
Makarna (500 gr): 1,65 TL’den 20,90 TL’ye çıktı.
“Enflasyon mutfakta daha ağır hissediliyor”
Eğilmez’in çalışması, gıda enflasyonunun özellikle dar ve orta gelirli haneler için ne denli yıkıcı bir etki yarattığını somut örneklerle ortaya koyarken, resmi enflasyon verileri ile market raflarındaki fiyatlar arasındaki farkı da yeniden tartışmaya açtı. Analiz, “enflasyonun en çok mutfakta hissedildiği” gerçeğini rakamlarla gözler önüne serdi.