İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) liderleri, Kudüs’te üçlü zirve için bir araya geldi. Yunan ve İsrail basınında yayımlanan haber ve değerlendirmelerde, zirvenin merkezine “Türkiye karşısında ortak duruş” temasının yerleştirildiği dikkat çekti. Atina ve Lefkoşa’nın Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları ve güvenlik kaygıları ile Tel Aviv’in Suriye ve Gazze merkezli stratejik hesaplarının, Ankara’ya karşı bir denge arayışında kesiştiği ifade edildi.
Yunanistan merkezli Manifesto gazetesi, Kudüs’teki buluşmanın ana gündeminin “bölgesel güvenlik ve istikrar” olduğunu yazarken, Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’daki rolünü “istikrar bozucu” olarak nitelendirdi. Gazeteye göre zirve, bugüne kadar enerji projeleri üzerinden yürütülen üçlü işbirliğinin savunma ve güvenlik boyutuna doğru derinleştirilmesinin bir adımı olarak değerlendiriliyor.
Yunan basını, zirve sonunda yayımlanması beklenen ortak metinde bağlantısallık projelerine özel vurgu yapılacağını aktarırken, Türkiye’nin itirazları nedeniyle askıya alınan Yunanistan–GKRY–İsrail elektrik projesinin yeniden gündeme getirilmesinin ve Hindistan–Orta Doğu–Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) kapsamında işbirliğinin güçlendirilmesinin Atina’nın öncelikleri arasında yer aldığını belirtti. Resmî bir askerî ittifak bulunmadığı vurgulansa da savunma alanındaki eşgüdümün giderek merkezî bir konuma yerleştiği kaydedildi.
Amaç Türkiye’ye mesaj
İsrail basınında ise zirveye ilişkin değerlendirmelerde daha sert bir dil kullanıldı. Maariv gazetesi, Kudüs’teki üçlü buluşmayı “bölgesel ölçekte Türkiye’ye verilen net bir mesaj” olarak tanımladı. Haberde, güvenlik ve enerji alanlarındaki işbirliğinin ötesinde, İsrail yönetiminin bu zirveyi Doğu Akdeniz’de Ankara’nın artan etkisine karşı bir denge unsuru olarak gördüğü ifade edildi.
Ynet’te yayımlanan analizde de Yunanistan ve GKRY ile kurulması muhtemel ortak askerî mekanizmaların, doğrudan Türkiye’ye karşı caydırıcılık oluşturmayı hedeflediği vurgulandı. Haberde, Yunan basınında yer alan “ortak müdahale gücü” iddialarının İsrail tarafından resmen yalanlandığı, ancak İsrail siyasi makamlarının orduya planlama yapılması yönünde talimat verdiği aktarıldı. Ynet’e göre bu aşamada sahada somut bir adım bulunmuyor, ancak verilen mesajların Ankara’nın hesaplarını yeniden gözden geçirmesini amaçladığı belirtiliyor.
İsrail N12 (mako) sitesi de zirveyi, Türkiye ile yaşanan çok boyutlu gerilimler çerçevesinde ele aldı. Haberde, Yunanistan’ın Ege ve Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları ve adalar üzerindeki egemenlik tartışmalarını öne çıkardığı, GKRY’nin ise Türkiye’nin askerî ve diplomatik baskısından duyduğu endişeleri gündeme taşıdığı kaydedildi. İsrail açısından bakıldığında ise Suriye’de Türkiye’nin artan nüfuzu ve Gazze sonrasına ilişkin planların, Atina ve Lefkoşa ile yakınlaşmanın temel nedenleri arasında yer aldığı ifade edildi.
Ortak müdahale gücü iddiası
Zirve öncesinde Yunan basınında, İsrail–Yunanistan–GKRY katılımıyla Doğu Akdeniz’de bir “ortak müdahale gücü” kurulacağı yönündeki iddialar öne çıktı. Bu gücün “kritik altyapıların korunması” gerekçesiyle tugay seviyesinde yapılandırılacağı ve yaklaşık 2 bin 500 askerden oluşacağı ileri sürüldü. İddialara göre kuvvette bin Yunanistan, bin İsrail ve 500 GKRY askeri yer alacaktı.
İsrail yönetimi söz konusu gücün kurulacağı yönündeki haberleri resmen yalanlarken, İsrail basını siyasi makamların orduya bu yönde planlama yapılması talimatı verdiğini yazdı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz’tan gelecek kararların beklendiği, bu aşamada “ortak müdahale gücü”nün yalnızca bir fikir ve mesaj düzeyinde bulunduğu ifade edildi.
Askerî işbirliği hızlandı
Yunanistan ile İsrail arasındaki askerî işbirliğinin son yıllarda belirgin biçimde hız kazandığına dikkat çekiliyor. İki ülke orduları bugüne kadar çok sayıda ortak hava, kara ve deniz tatbikatı gerçekleştirdi. Nisan 2025’te Yunanistan’da düzenlenen ve 10’dan fazla ülkenin katıldığı “Iniochos 2025” tatbikatına İsrail Hava Kuvvetleri de katıldı. Kasım 2025’te ise İsrail ve Yunan hava kuvvetleri Yunanistan üzerinde ortak havada yakıt ikmali tatbikatı yaptı.
İsrail basınında yer alan değerlendirmelerde, İsrail Hava Kuvvetleri’nin uzun menzilli operasyon kabiliyetlerini Yunanistan’daki coğrafi ve iklim koşullarında test ettiği, bu tatbikatların İran, Suriye ve bölgesel senaryolara hazırlık amacı taşıdığı vurgulandı.
Savunmadan enerjiye kayış
Savunma sanayii alanında da iki ülke arasında kapsamlı anlaşmalar bulunuyor. 2021’de İsrailli Elbit Systems firması ile Yunanistan arasında pilot eğitimi ve uçuş okulu kurulmasını içeren 1,65 milyar dolarlık anlaşma imzalandı. Yunanistan Parlamentosu, Aralık ayında İsrail’den PULS tipi çok namlulu roketatar sistemlerinin alımını da kapsayan silahlanma programını onayladı. Atina ile Tel Aviv arasında “Aşil Kalkanı” olarak adlandırılan çok katmanlı hava savunma sistemi için görüşmelerin sürdüğü de İsrail basınına yansıdı.
Yunan ve İsrail basınına göre, üçlü yapının kuruluşunda uzun süre meşruiyet aracı olarak sunulan enerji projeleri bugün eski ağırlığını kaybetmiş durumda. İsrail gazını GKRY ve Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşımayı hedefleyen East-Med doğal gaz boru hattı projesi fiilen rafa kalkarken, enerji başlığı yerini güvenlik ve savunma işbirliğine bıraktı. Elektrik bağlantıları ve ticaret koridorları gündemde tutulsa da askerî koordinasyon ve istihbarat paylaşımı üçlü ilişkilerin ana ekseni hâline gelmiş durumda.