'Normalleşme' sürecinin başlatıldığı bugünlerde kapalı AVM, restoran gibi mekanlardaki klima sistemlerinin Covid-19 bulaşmasını etkileyip etkilemediği önemli sorulardan birisi.
7 Şubat 2020’de Emerging Infectious Disease dergisinde Çin’li bilim insanlarının bununla ilgili bir araştırma mektubu yayımlanmıştı.
Halk Sağlığı uzmanı Doç. Dr. İlker Belek soL Haber'de bu mektubu şöyle özetledi...
23 Ocak’ta 4 kişilik A ailesi Vuhan’dan Guangzhou’ya gitti. 24 Ocak’ta bir restoranda öğlen yemeği yediler. O sırada restoranda iki aile daha vardı: B ve C. Ertesi gün A ailesindeki indeks vaka olan A1 (24 Ocak’ta hiçbir semptomu yokken) ateş ve öksürükle hastaneye başvurdu. Covid-19 tanısı kondu.
5 Şubat’a kadar bu üç aileden toplam 9 kişi (4’ü A, 3’ü B ve 2’si de C ailesinden olmak üzere) covid-19’a yakalandı.
B ve C ailelerinin tek temasları A ailesiydi. Enfeksiyonu öğlen yemeği sırasında A ailesinden kapmışlardı.
Restoran klimalı ve beş katlı bir binaydı. Masaların arası 1 metre kadardı. A ve B ailelerinin birlikte geçirdikleri süre 53 dakika, A ve C ailelerin birlikte geçirdikleri süre ise 73 dakikaydı.
24 Ocak’ta restoranın 145 metre karelik bu katındaki toplam 15 masada gün boyu 83 kişi yemek yedi. Bunlara hizmet veren personel sayısı 8’di. Üç aileden hastalanan 9 kişinin dışında 1 müşteriye daha sonraki günlerde covid-19 tanısı konuldu.
PCR testi için klimaların iç ve dış ünitelerinden alınan toplam 6 örneğin sonucu negatif saptandı.
A ailesinin masası B ve C ailelerinin masalarının ortasındaydı. Klimanın esintisi B ailesine doğruydu.
KLİMA OLUNCA MESAFENİN ÖNEMİ KALMIYOR
Bu bulgular bize, klima çalıştırılan kapalı ortamlarda (kafe, restoran, hasta bekleme odası, işyeri ve ev ortamı, vb) SARS Cov-2 virüsüyle enfekte bireylerle birkaç metrelik mesafede bir arada bulunmanın, virüsün bulaşması açısından yüksek derecede riskli olduğunu gösteriyor.
Bulaşmayı sağlayan şey klima etkisiyle havanın iç ortamdaki sirkülasyonu.
Enfekte bireylerin önemli kısmının semptomsuz olması bu noktada özellikle önem taşıyor.