Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere gittiği Brüksel'de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı görüşmede, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyareti ve savunma sanayi iş birliği gibi konuların gündemde olduğunu belirterek; "İki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle savunma sanayi alanında F-16 başta olmak üzere tıkanıklıkların açılmasında gelinen noktalar, zaten büyük ölçüde F-16 meselesi halloldu, daha başka alanların konuşulması, ilerletilmesi gündemde olacak" dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere gittiği Brüksel'den Türkiye'ye dönmeden önce basın mensuplarıyla bir araya geldi. Gündeme dair değerlendirmelerde bulunan Fidan, NATO'nun 75'nci kuruluş yıl dönümüne değinerek, "75nci kuruluş yıl dönümü ile ilgili, Türkiye de 72 yıldır NATO’nun önemli bir üyesi, NATO topluluğu içerisinde 72 yıldır katkı vermekte ve NATO görevlerine Silahlı Kuvvetlerimiz aktif olarak katılmakta" dedi.
İki gün süren Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında, NATO üyesi ülkeler, NATO Ukrayna Toplantısı ve NATO Dışişleri Bakanlarıyla Asya Pasifik ülkesi 4 ülke Dışişleri Bakanları ile bir araya geldiklerini kaydeden Fidan devamında şunları söyledi:
"BAZI NATO ÜYELERİNİN TERÖRLE İŞBİRLİĞİ YAPMAMALARI GEREKTİĞİNİ BELİRTTİK"
"Birinci oturumda özellikle NATO’nun cari olarak gündemde tuttuğu güvenlik konuları gündeme geldi, başta Ukrayna krizi olmak üzere ve NATO’nun Ukrayna’ya yönelik değerlendirmeleri dikkate alındı. Biz Türkiye olarak görüşlerimizi ortaya koyduk, aynı zamanda NATO üyesi ülkelerden Türkiye’nin güvenliğiyle ilgili beklentilerimizi de gündeme getirdik. Başlıca üç tane alanda bunu gündeme getiriyoruz. Birincisi, özellikle terörle mücadelede NATO üyesi ülkelerin tam ve koşulsuz olarak Türkiye’ye destek vermeleri, terörle mücadelede Türkiye’nin yanında olmaları. Özellikle Suriye’de olduğu gibi bazı NATO üyesi ülkelerin geçici maskesiyle de olsa terör örgütleriyle iş birliği yapmaması gerektiğinin altını çizdik, bunun son derece NATO ittifakının ruhuna aykırı olduğu konusundaki görüşlerimizi beyan ettik.
İkinci olarak, belli konularda kısıtlamalar söz konusu savunma sanayinde, bu konunun da yine müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığını, bu konudaki kısıtlamaların kaldırılması gerektiğini ifade ettik, bu bizim zaten sürekli üstünde durduğumuz konulardan birisi. Bu çerçevede üye ülkelerle yürüttüğümüz bazı müzakereler var, çoğuyla sorunlarımızı çok şükür hallettik, birkaç tane ülkeyle yürüyen bazı konular var, onlar üzerinde de çalışıyoruz.
Üçüncü olarak da Avrupa Birliği’nin NATO içerisinde giderek daha belirleyici pozisyona ulaşırken Avrupa topluluğunun geri kalanını dışarıda bırakması, Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerin güvenlik ihtiyaçlarını ve stratejik perspektiflerine yeterli dikkati vermemesi hususu var, bu giderek daha belirginleşen, daha fazla gündemimizi işgal eden bir konu haline dönüyor. Biz Türkiye olarak bu konuyu da artık son aylarda bir çerçeveye oturtturarak stratejik toplantılarda gündeme getirmeye başladık.
İkinci gün NATO Ukrayna Toplantısı yapıldı, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Sayın Kuleba araziyle ilgili bize gerekli bilgileri verdi, kendi ihtiyaçlarını anlattı. Biz Türkiye olarak Ukrayna’nın tabi toprak bütünlüğünün ve egemenlik haklarının yanında olduğumuzu vurguladık, aynı şekilde var olan savaşın aslında bir doyum noktasına ulaştığını, bundan sonra savaşı durdurmak için alternatif yollar aranmalı tezini yine söyledik, barışa, ateşkese giden yolların arınması gerektiğinin altını çizdik.
İkinci gün yine yaptığımız toplantıların bir diğeri, NATO Dışişleri Bakanları ve Asya Pasifik Ülkeleri Toplantısı oldu. Burada özellikle NATO’yla Asya Pasifik’te bulunan 4 ülke, Japonya, Güney Kore, Yeni Zelanda ve Avusturalya’yla iş birliği nasıl ilerletilebilir, iki pakt arasındaki alış veriş münasebetler nasıl gerçekleşebilir, bu konuda yoğunlaşma yapıldı. Biz de Türkiye olarak bu konudaki pozisyonumuzu zirvede gündeme getirdik."
İngiltere, Almanya, Yunanistan, Finlandiya, Bulgaristan, Hollanda, Güney Kore, Ukrayna ve ABD Dışişleri Bakanları ile ikili görüşmeler yaptığını belirten Fidan, ikili ilişkiler ve Gazze meselesinin gündeme geldiğini belirtti.
"NATO DIŞİŞLERİ BAKANLARI GAYRIRESMİ 2025 TOPLANTISI TÜRKİYE'DE YAPILACAK"
Fidan ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in görevini devredeceği hatırlatılan Fidan, Türkiye'nin bu konudaki tutumunun sorulması üzerine şu yanıtı verdi:
"NATO’nun bir resmi Dışişleri Bakanları Toplantısı oluyor her sene, bir gayriresmi oluyor, bu sene gayriresmi Prag’da yapılacak önümüzdeki ay. 2025’in gayriresmi toplantısı için de Türkiye’yi teklif ettik, bu karar alınarak kabul edildi. NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi 2025 Toplantısı Türkiye’de yapılacak, bu da bu toplantıdan çıkan önemli bir karardı, bunu ifade etmiş olayım.
NATO Genel Sekreterinin seçim sürecine gelince, bu süreç bildiğiniz gibi devam ediyor, şu anda iki aday var, Romanya Devlet Başkanı ile Hollanda Başbakanı Sayın Rutte. Sayın Rutte ile 2 hafta önce Nükleer Enerji Zirvesi marjında bir araya gelişimiz oldu, daha sonra kendileri Sayın Cumhurbaşkanımızı telefonla aradılar, yakın zamanda da Türkiye’ye bir ziyaret yapması söz konusu. Tarih üzerinde şu anda çalışıyoruz. Tabii ki Sayın Cumhurbaşkanımız da telefon görüşmelerinde, biz de bugün Hollandalı meslektaşımla yaptığımız ikili görüşmede gündeme getirdiğimiz konular aynı. Bizim şimdiki NATO Genel Sekreteri Sayın Stoltenberg’le yürüttüğümüz bir süreç var son 2 yıldır, özellikle Madrid’de ve Vilnius'ta alınan zirve kararları burada Türkiye’nin terörle mücadelede hangi terör örgütleriyle nasıl mücadele ettiği konusundaki hassasiyeti ve bu konuda NATO’nun ve bazı NATO ülkelerinin nerede durması gerektiği konusuyla. Özellikle savunma sanayi iş birliğindeki kısıtlamaların kaldırılması yönündeki ortak anlayışın devam ettirilmesi konusunda bir iradenin yeni genel sekreter tarafından da ortaya konması konusundaki beklentimiz bizim son derece kuvvetli bir şekilde ifade edildi. Bu beklentilerimiz kim gelirse gelsin yeni genel sekreterden beklemeye devam edeceğimiz önemli konular olacak."
"CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'IN ZİYARET TARİHİNDE NETLEŞME OLUYOR"
Fidan, ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile görüşmesinde çeşitli konulara değindiklerini belirterek şu detayları paylaştı:
"Bunların arasında sayın Cumhurbaşkanımızın ziyareti de vardı. Biliyorsunuz geçen ay Amerika ziyaretim esnasında Amerikalı mevkidaşımla ve muhataplarımla yaptığımız görüşmeler esnasında ziyaretin hem tarihi, hem zemini hakkında görüş alışverişinde bulunmuştuk epey. Şimdi ziyaret tarihinde bir netleşme oluyor. Cumhurbaşkanımız tabii oraya gittiği zaman ikili ilişkiler ve bölgesel ilişkiler başta olmak üzere çok çeşitli konular gündeminde olacak. Bunların arasında Gazze meselesi birinci sırada, aynı zamanda Ukrayna meselesi. Bu iki savaş bölgemizi yakından etkiliyor ve küresel fay hatlarını da hem tetikliyor, hem tetikleyeceği başka risk alanları da var, onlara tabii Cumhurbaşkanımız dikkat çekmeye devam edecek bu konudaki hassasiyetlerimizi vurgulamaya.
Diğer taraftan iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle savunma sanayi alanında F-16 başta olmak üzere tıkanıklıkların açılmasında gelinen noktalar zaten büyük ölçüde F-16 meselesi halloldu, daha başka alanların konuşulması, ilerletilmesi gündemde olacak. Aynı zamanda Cumhurbaşkanımızın perspektifi Türk-Amerikan ilişkilerini sadece güvenlik eksenli olmaktan çıkartıp bunun içerisine aynı zamanda ekonomiyi, teknolojiyi, ticareti, diğer alanları da dahil ederek daha dengeli, daha geniş çaplı bir ilişki kümesinin ortaya çıkması. Bu konuda Cumhurbaşkanımız gerekli görüşlerimizi gündeme getirecek."
