Toplumsal Haber Merkezi
Geçen ay AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından Boğaziçi rektörlüğüne atanan Melih Bulu'ya tepkiler artarak devam ediyor. Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri ve akademisyenleri demokratik bir seçim yerine, doğrudan atama ile göreve gelmesine karşı çıkıyor ve protestolar düzenliyor. Protestolarla birlikte polisin sert müdahalesi sonucu birçok öğrenci gözaltına alınıyor.
Haftasonu iki öğrencinin tutuklanmasını protesto etmek amacıyla pazartesi günü kampüs içerisinde eylem düzenleyen öğrencilere polisin müdahalesi sonucunda 159 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan öğrencilerin çoğunluğu adli kontrolle serbest bırakıldı.
Protestolarda başta LGBTİ bireyler olmak üzere birçok kesimi hedef alan AKP kesimi bu konuda geri adım atmıyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun öğrencileri işgalci adı altında hedef gösterdiği, LGBTİ'lere karşı nefret söylemlerinde bulunduğu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un ise yapılan eylemlerde sokakların karıştırılmak istendiğini ve darbe çığırtkanlığı yapıldığını öne sürmesi gibi.
PROTESTOLAR NEDEN DEVAM EDİYOR?
Türkiye'deki üniversitelere rektör atamaları 12 Eylül darbesi ile kurulan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile başladı. Bundan önceki sistemde rektörler demokratik yollarla ve belirli süre ile seçiliyordu.
2016'da 15 Temmuz darbe girişimin ardından Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile getirilen sistemde rektör atamaları AKP'li Cumhurbaşkanı tarafından yapılmaya başlandı. Bu KHK'ya göre rektör atamaları belirlenen 3 aday arasından Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılıyor. 2018 yılında ise rektör atamalarında profesörlük şartı kaldırıldı.
'DÜNYADAKİ REKTÖRLER ATAMAYLA GELİYOR' İDDİASI
Melih Bulu, diğer ülkelerdeki üniversite rektörlerinin atamayla göreve geldiğini, bazılarının vali tarafından atandığını öne sürdü. Araştırmalar dünyada doğrudan atamanın yaygın olmadığını gösteriyor.
Teyit.org'a göre doğrudan atama dünyada yaygın değil. Belirli kriterlere göre yapılan araştırmalarda 90 ülkenin 40'ında rektörleri, hükümet yetkilileri ya da devlet başkanı, yani yürütme organı doğrudan atıyor. 50'sinde ise rektör üniversitenin de dahil olduğu, çoğunlukla seçime dayalı demokratik bir usülle belirleniyor.
Tartışmalar bu tezlerle çürütülürken AKP ve MHP seçmeni de rektörlerin seçim yoluyla göreve gelmesinden yana.
PEKİ ANKETLER NE DİYOR?
MetroPoLL araştırmanın yapmış olduğu araştırmaya göre AKP'ye oy veren yurttaşların yüzde 55,1'i rektörlerin üniversite içinde yapılacak olan seçimle belirlenmesini istiyor. AKP'ye oy verenlerin sadece yüzde 33,2'si Cumhurbaşkanının ataması yapması gerektiğini düşünüyor.
AKP'nin saray ortağı MHP seçmenlerinin ise yüzde 65,1'i rektörleri üniversitenin öğretim elemanlarının seçmesi gerektiğini düşünüyor. Cumhurbaşkanının atamasını isteyenler ise yüzde 29,5.
Yapılan anketin yüzde 9,2'si ise üniversitelerin idari ve akademik olarak siyasetten bağımsız olmasını istiyor.
