Çeviri: Ercan Çankaya
Arab Digest’te yayımlanan analize göre ABD’nin hafta başında Türkiye’ye uyguladığı S-400 yaptırımları, ABD’yle Türkiye arasındaki çatlağı büyütürken Putin’in hareket kabiliyetini artıracağa benziyor. Washington’un 13 Aralık’ta Türkiye’ye uygulanacağını ilan ettiği yaptırımlar, ABD düşmanlarıyla yaptırım yoluyla mücadele yasası kapsamında uygulandı. Aynı yasa kapsamında, bugüne kadar İran, Rusya, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti gibi ülkelere yaptırım uygulanmıştı.
Yaptırımlar, esas olarak Türkiye’nin askeri tedarik kurumu olan Türkiye’nin Savunma Sanayii Başkanlığı’nı, Başkan İsmail Demir’i ve diğer üç düzey yetkiliyi hedef alıyor. Dört memurun ABD yetki alanında sahip olduğu varlıkların bloke edilmesini ve ülkeye girişlerini yasaklıyor. Ayrıca Türkiye’yi konu alan ihracat lisansları iptal edilirken krediler de yasaklanıyor.
TRUMP’IN DİRENİŞİNE RAĞMEN UYGULANDI
Uzun süredir çıkması beklenen karar, Donald Trump’ın direnişiyle gecikmişti. Uygulanan yaptırımlar, sadece Türkiye’yi etkilemeyecek. ABD’ye de yarım milyar dolara mal olacak. Trump’ın direnmesinin en önemli sebeplerinden biri de buydu.
KRİZİN SEBEBİ BARACK OBAMA MI?
Trump, esasen F-35 krizinde de Türkiye’ye yakın bir pozisyonda durmuştu. Türkiye, ABD patriot savunma sistemlerini satmadığı için Rusya’yla S-400 anlaşmasını imzalamak zorunda kalmış; S-400 anlaşmasını imzaladıktan sonra Rusya’nın F-35 yazılımını öğrenip, S-400 sistemine kaydedebileceği gerekçesiyle F-35 programının dışına çıkarılmıştı. Rusya savunma sistemlerince tanınabilir hale geldikten sonra F-35’lerin “hayalet uçak” olmalarının bir anlamı kalmayacaktı. Trump, Kongre’yi Türkiye’ye Patriot satmayıp S-400’lere mecbur bıraktıktan sonra S-400 aldığı için F-35 programının dışına çıkarması kararı nedeniyle de eleştirmişti. Türkiye’nin Patriot satın alma talebini geri çevirdiği için halefi Barack Obama’yı eleştirmişti.
MÜTTEFİKLİK VURGUSU
Trump yönetiminin Dışişleri Bakanı Pompeo da yaptırım kararını çok ılımlı bir dille duyurmuş; yazılı açıklamasında Türkiye’nin “güvenilir bir müttefik ve bölgesel ortak olduğuna” vurgu yapmıştı. Türk Dışişleri Bakanlığı da ABD’yi yaptırım kararını gözden geçirmeye davet ettiği açıklamasında, “Türkiye’nin meseleyi ittifak ruhuna uygun bir şekilde diplomasi yoluyla çözmek istediği”nin altı çizilmişti.
RUSYA’NIN ELİ GÜÇLENECEK
İki taraf da kesin bir kopuştan kaçınmasına ve yaptırımlar beklendiği kadar sert olmamasına rağmen büyüyen çatlak Putin’in Türkiye’yi NATO’dan koparma stratejisinde elini güçlendiriyor. Hem Suriye’de hem de Rusya ve Türkiye’nin ortak devriye attığı Karabağ’da Rusya’nın manevra kabiliyeti artıyor.
