Teknoloji devlerinin küresel ekonomideki veri hâkimiyeti ve piyasalardaki belirleyici rolleri, "tekno-feodalizm" kavramını yeniden gündeme taşıdı. Bu kavram, modern dijital ekonominin Orta Çağ’daki feodal düzene benzemeye başladığını anlatıyor.
Büyük Teknoloji Lordları ve Dijital Serfler
Ekonomist Yanis Varoufakis’in dünya gündemine taşıdığı bu kavrama göre; büyük teknoloji şirketleri "feodal lordlar" gibi veriyi ve platformları kontrol ediyor. Kullanıcılar ise hizmetleri kullanabilmek için verilerini vermek ve ücretsiz emek (içerik üretimi) sunmak zorunda kaldıkları için "dijital serfler" gibi görülüyor.
Piyasada Kritik Güç Yoğunlaşması
Teknoloji firmalarının son yıllardaki yükselişi, pazardaki güç yoğunlaşmasının ulaştığı seviyeyi gözler önüne seriyor. Dünyanın en değerli ilk 5 şirketi (Nvidia, Apple, Microsoft, Google, Amazon) teknoloji sektöründe faaliyet gösteriyor.
Tekel Eleştirileri: Google, arama motorunda yüzde 90'lık kullanım payı ile tekel oluştururken, Meta şirketi ise dünyanın en büyük 3 sosyal medya platformuna (Facebook, Instagram, WhatsApp) sahip olması nedeniyle tekelcilik davalarına konu oluyor. Bu şirketler, rekabete aykırı davranışları sebebiyle eleştirilerin odağında yer alıyor.