Cumhuriyet Gazetesi'nde Gülseren Tozkoparan'ın aktardığına göre; Salgına karşı korunmadaki önemi, ne kadar işe yaradığı, evde dikilen maskeler, sağlıkçıların taktıkları, kullanma talimatları, şifreyle gelenler, hibe edilenler..! Bazı ülkelerde zorunlu olmaması, kiminde ise takmayana ceza uygulanması, sokaklarda yetkiliden vatandaşa maske taktın takmadın gerilimlerinin sıkça yaşanması... Tüm bu tartışmalar arasında Endonezya’nın başkenti Cakarta’da maske kullanımını teşvik için dikkat çekici bir uygulama başladı. Bu ölümü gösterip sıtmaya razı etmek türünden... Tabutu gösterip maskeye razı ediyor! Uygulama kapsamında halka açık yerlerde maske takmadığı tespit edilen kişilere derhal ceza seçenekleri sunuluyor. Bunlardan en çarpıcı olan, bir kapağı açık bir tabutun içine girip bir dakika süreyle yatmak! Bunu istemeyenlerse ya toplum yararına gönüllü işler yapacak, temizlik-çöp toplama vb. gibi ya da verilen para cezasına katlanacak. Güney Cakarta Polis Şefi Budhy Novial, “Salgında gerçek bir tabutta yatma riski mevcut. Maske kuralını ihlal edenler bu riski almış ama aynı zamanda başkalarını da aynı riske atmış oluyor. Öyle sorumsuz davrandıklarında sonucun ne olacağını görmeleri ve hissetmeleri açısından bu tecrübeyi yaşatmak istedik, şimdilik çok yeni, deniyoruz, halkın maske takmak konusunda tutumunu ne kadar değiştireceğini görmek istiyoruz, ona göre uygulamaya devam edeceğiz” diyor. Tabutlu uygulama bununla da kalmıyor. Şehrin başka bir bölgesinde de bitmek bilmeyen cenaze merasimleri şeklinde halkın içinde dolaşıyor. Koruyucu giysiler giymiş, maskeli görevliler cenaze arabalarına konulmuş boş tabutlarla şehirde turlar atarak maske takmanın önemini pekiştirmeye çalışıyor. Kimi sokaklara, yol kenarlarına salgında kaybedilen hayatları hatırlatacak küçük tabutlar yerleştiriliyor. KENDİ CENAZE TÖRENİN!.. Cakarta yönetimi bu fikri ordan mı almış bilmiyorum ama benzer bir uygulama 2010’lu yıllarda Güney Kore’de de epey popüler olmuştu. Anımsayanlar vardır belki, ölmeden tabuta girmeyi tecrübe ettiren bu deneyimin haberleri dünya basınında da yer bulmuştu. Güney Kore’de sahte cenaze töreni tecrübesi sunan şirket, kendini bir tür tedavi merkezi olarak adlandırıyordu. Törenin yapıldığı salon loş ışıkla aydınlatılmış, yan yana dizilmiş birçok tabut, yanlarında birer küçük masa üstünde mum, peçete... Salonda sahte ölüm törenlerine hazırlanan adaylara önce bir video ile talimatlar anlatılıyor, sonra bir örnek hazırlanmış kefenler giyiliyor ve yanı başlarındaki masada duran kâğıtlara hislerini, vasiyetlerini yazıp bir süre sessiz oturduktan sonra tabutun içine girmeleri isteniyordu. Tabutta yaklaşık 2.5 saat yattıktan sonra “Haydi artık kalkın, derin bir nefes alın, yeniden doğdunuz, hayata yeni bir başlangıç yapın” komutuyla seans bitiyordu. Katılımcılar ağlamaklı girdikleri tabuttan çıktıktan, şoku atlattıktan kısa bir süre sonra neşelerine kavuşup, selfie çekiyordu!.. Bu işi organize eden firma Hyowon Program sorumlusu ücretsiz olan bu deneyime 2012’den 2016 yılına kadar 15 bin kişinin katıldığını belirtmiş. Katılanlar arasında ölümcül hastalığı bulunanlar, intihar düşüncesi olanlar da yer aldığı gibi sadece bu deneyimi yaşayarak hayatlarına bir renk katmak isteyenler de varmış... Hatta elamanlarını bir motivasyon programı dahilinde bu deneyimi yaşaması için gönderen şirketler bile olmuş. Ondan sonra işlerine sıkı sıkı sarılsınlar, hallerine şükretsinler diye olmalı! Şirkete göre, genel olarak katılımcılar deneyim sonrasında tazelendiklerini hissettiklerini ve hayata farklı bir bakış açısıyla baktıklarını, intihar etmek isteyenler düşüncelerinden vazgeçip hayata, ailelerine daha sıkı sarıldıklarını belirtmiş. Cakarta’da salgınla mücadele çerçevesinde farklı açılardan yaklaşım geliştirilse de tablo zorlu... Her yerde olduğu gibi Endonezya’da da savaşta ön cephede çarpışan sağlık görevlileri zor durumda, büyük kayıplar yaşanıyor. Endonezya Tıp Derneği’nin açıklamasına göre, 107 doctor, 8 diş hekimi, 70 hemşire Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.