Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 1688 yılında meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki depremin kaynaklandığı İzmir fayını ortaya çıkardıklarını söyledi. Sözbilir fayın tespiti için 2 yıldır çalıştıklarını, kentte en tehlikeli olarak görülen 5 fayda hendek açtıklarını ve tarihsel deprem kataloglarını yeniden taradıklarını ifade etti. Sözbilir elde ettikleri bilgilere göre deprem şiddet haritaları oluşturduklarını aktardı.
Projenin amacının İzmir’deki en önemli 5 fay olan Seferihisar, İzmir, Tuzla, Gülbahçe ve Yağcılar faylarının eskiden hangi depremlere kaynaklık ettiğini bulmak olduğunu belirten Sözbilir, İzmir fayının, yıkıcı etkiler yapan M.S. 178 ve 7 büyüklüğündeki 1688 depremlerine kaynaklık ettiğini vurguladı.
FAYLAR KENT MERKEZLERİNDE
Milliyet'in haberine göre, Prof. Sözbilir İzmir fayının üzerinde Güzelbahçe, Narlıdere, Balçova, Konak, Pınarbaşı ve Işıkkent bölgelerinin kurulu olduğunu, İzmir’deki fayların önemli bir bölümünün kent merkezlerinden geçtiğini söyledi. Sözbilir şöyle devam etti:
İzmir fayı, sistematik fay sınıfına girmiyor ve deprem üretme aralığı sabit değil. Burada önemli olan şey, fay zonu üzerinde kalan bina stokunu ortaya çıkartmak. Kentsel dönüşüm kapsamında bu binaların yenilenmesi gerekiyor. Yapılacak iş hangisinde yoğun nüfus barınıyor, okul var mı, hastane var mı, onlarla ilgili çalışma yapmak lazım. Var ise bunların depreme dayanıklılık testi, deprem bina performans analizlerini ortaya çıkartmak gerekiyor.
‘DEPREM İÇİN SENARYO OLUŞTURULMALI’
İzmir’de il düzeyinde 17 fay olduğunu ve kendilerinin 5 fay üzerinde çalıştıklarını aktaran Sözbilir, İzmir’de bu faylar üzerinden yeni bir deprem senaryosu oluşturulması gerektiğini anlattı. Sözbilir, diğer faylardaki durumu 6 aylık sürede ortaya çıkaracaklarını söyledi ve şöyle konuştu:
Bu çalışma sonunda İzmir fayı için ‘yarın deprem olacak’ diyemeyiz. Belli bir zamanımız var. Burada önemli olan, fay zonu üzerinde kalan bina stokunu ortaya çıkartmak.”
Sözbilir, fayların 7 büyüklüğünde bir deprem yaratma olasılıklarına göre bir senaryo oluşturulması gerektiğini kaydederken, İzmir fayının Balçova ve Pınarbaşı segmenti olmak üzere 2 parça olduğunu da ekledi. Araştırmalara göre Balçova tarafı Pınarbaşı segmentine göre daha aktif bir durumda. Sözbilir, Balçova’da açtıkları hendekte depremlerin heyelana neden olduğuna ilişkin izler tespit ettiklerini belirtti ve “İzmir fayı deprem üretirse bu bölgelerde heyelan olacağı anlamına geliyor. O bölgelerde heyelan riski taşıyan alanların işaretlenmesi ve onlar harekete geçtiğinde yıkılacak binaların ortaya çıkartılması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.