Ülkede yalnızca geçen yıl meydana gelen depremlerde 168 kişi yaşamını yitirdi, 3 bine yakın kişi yaralandı, 80 bine yakın konut yıkıldı veya hasar gördü. Her depremin ardından ihmalin ve tedbirsizliğin ağır kayıplara neden olduğu ortaya çıktı. Ağır kayıpların yaşandığı kentlerden biri de İzmir. Kentte 30 Ekim 2020’de meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremde balçık zemine yapılan binalar 118 kişinin ölümüne neden oldu. Deprem en çok Bayraklı ve Bornova ilçelerini vurdu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Bayraklı’da deprem sonucu yıkılan Barış Sitesi, Rıza Bey Apartmanı gibi binaların bulunduğu alanları ‘rezerv yapı alanı’ olarak ilan etti. Bu alanların, yeni kalıcı konutların inşasında kullanılmasına karar verildi. TOKİ, Bornova ve Bayraklı ilçesinde 7 adet rezerv alanında TOKİ kalıcı konut inşaatına başladı. Ancak bahsi geçen alanların ‘zayıf mühendislik özelliklerine sahip bataklık türü’ alanlar olduğu belirtiliyor. YENİ FELAKETLER YOLDA Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) bir açıklama yayımlayarak TOKİ’nin projesinin yeni felaketlere neden olacağına dikkat çekti. Zemine değil kentin ve kentlinin geleceğine kazık çakacaklar” denilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “TOKİ’nin ve Bornova’nın bataklık alanı üzerine, 1’inci sınıf tarım arazilerinin çimento şerbeti ile doldurarak yok etmesi her depremde yaşamını yitiren yüzlerce can kayıpların önlenmesini sağlamayacak. Bu kazıklar ülke kaynaklarının nasıl yağmalandığının sembolü niteliğinde. Yapılan uygulama Bayraklı’da bir ‘kazık kent’ inşa sürecinin önünü açtı. Bu yumuşak zeminlerde yıkılan binaların eski yerlerine yapılmasına kim, nasıl karar verdi? Mühendislik açısından riskli bu zeminler üzerinde rezerv yapı alanı ilan etmenin yasal ve teknik kriterleri nedir? Gerek Çevre ve Şehircik Bakanlığı, gerekse TOKİ benzer zemin özelliklerine sahip alanları birçok kentte riskli alan ilan ederken, İzmir Bayraklı ve Bornova’da bataklık niteliğindeki bu alanların nasıl olup da ‘rezerv yapı alanı olarak tercih edildiği’ konusunda şüpheler bulunmaktadır. BAŞKA İLLER DE RİSK ALTINDA Tokat, olası depremde ağır hasar alacak Olası depremlerde ağır hasar yaşanacak tek il tabii sadece İzmir değil. JMO, ayrıca Fay Üzerinde Yaşayan Kentlerimiz: Tokat Raporu’nu yayımladı. Tokat’ın diri fay üzerinde yer aldığı ve deprem tehdidi altında olduğu vurgulanan açıklamada şu ifadeler yer aldı: Tokat’ın geçmişinde ağır hasarlara sebep olan depremler olmuş ve gelecekte de olma olasılığı var. Şehrin bir kısmı sağlam kayalık alanlar üzerinde, bir kısmı ise zayıf alüvyon üzerinde kalmakta. Tokat’ın olası büyük bir depremde hem depremin yaratacağı şiddetli sarsıntı hem de yüzey faylanması tehlikesi nedeniyle hasar alması beklenmekte. Bu durumda en akıllıca yaklaşım yapıların deprem sarsıntısını karşılayacak biçimde kurallara uygun hale getirilmesi olacak.