Çeviri: Ercan Çankaya
Yasal statüsü belirsiz Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Filistinli işçilerin hikâyesi, Filistinli işçilerin İsrailli meslektaşlarıyla eşit ücret mücadelesi macerasının bir öyküsü aynı zamanda.
Her gün 80 bin işçi, işgalci İsrail hükümetinin koyduğu ‘sınırları’ geçerek İsrail’e çalışmaya gidiyor. İsrail Savunma Bakanlığı’ndan alınan bilgilere göre İsrailli işçiler, aylık ortalama 6000 şekel (yaklaşık 1,800 dolar) kazanıyor. Bu ortalama, İsrailli işçiler için asgari ücretken Filistinli işçiler için asgari ücret 1,500 şekel. Yaklaşık 30 bin işçiyse Batı Şeria’da, Filistin sınırı içindeki İsrail yerleşimlerine bitişik sanayi bölgelerinde çalışıyor. Yine İsrailli firmalara ait inşaatlarda çalışan birkaç bin Batı Şeria’da yaşayan Filistinli işçi var. Batı Şeria’daki İsraillilere ait işyerlerinde çalışan Filistinli işçilerin maaşları İsrailli işçilerden daha düşük. Ortalama, 5500 şekel (yaklaşık 1750 dolar).
FİLİSTİNLİLERİN SIRTINDA YÜKSELEN SEKTÖR
İsrail hesabına çalışan Filistinli 120 bin işçinin kazandığı para, Batı Şeria’nın toplam gelirinin dörtte birini oluşturuyor. Bu oran, zaten kötü durumdaki Filistin ekonomisini iyice harap eden pandemi nedeniyle daha da arttı.
İsrail, özellikle inşaat şantiyelerinde işleri Filistinli işçiler aracılığıyla yürüttüğünden salgının en yoğun ve herkesin evinde olduğu günlerinde dahi Filistinli işçilere İsrail sınırını geçiş izni verildi.
İSRAİL YARGISI: İSRAİLLİ VE FİLİSTİNLİLER EŞİT HAKLARA SAHİP
Yargıtay 2007’de İsrail hukukunun İsrail ve Batı Şeria yerleşimlerinde çalışan Filistinli işçiler için de geçerli olduğuna karar verdi. Dokuz yargıç, oy birliğiyle işçilerin uyruğunun İsrailli meslektaşlarına sağlanan şartlardan daha farklı şartlarda çalışmaları için geçerli bir sebep olmadığına karar vermişti.
Karar, İsrail’de ve İsrail’e ait yerleşim bölgelerinde çalışan tüm işçiler için geçerli. Ancak, Oslo Anlaşmalarının imzalanmasından kısa bir süre sonra Filistin şehri Tulkarm yakınlarında ve ayırma çiti boyunca 1990’larda inşa edilen Nitzai Shalom Endüstri Parkı için geçerli değil.
İSRAİLLİ İŞÇİ KONFEDERASYONUNDA ÖRGÜTLENDİLER
Tarım ve ev kullanımı için su filtreleri üreten Yamit fabrikası, bu sanayi bölgesinde yer alıyor ve bu nedenle genel olarak İsrail kanunlarına tabii değil. Fabrikada yaklaşık 80 Filistinli işçi çalışıyor, 5 ila 6 bin şekel arasında bir ücret alıyorlar. Bu işçilerin önemli bir kısmı, 20 yıla yaklaşan sürelerle bu fabrikada çalışmalarına rağmen zam talepleri kabul edilmiyor. Hatta İsrailli işçi konfederasyonu Maan altında bir sendika bile kurdular.
PATRON: FİLİSTİNLİ İSTEMİYORUM
Fabrikayla görüşmeler geçen yıl başladı, covid-19 bahanesiyle aylarca uzatıldı. Patron, en sonunda yine Covid-19’u bahane ederek işçilerin zam taleplerinin karşılanamayacağını bildirdi. İşçiler de 31 Aralık 2021’de grev ilan ettiler.
Karara şaşıran patron, Maan’ın Başkanı Assaf Adiv’e işçilere karşı tüm yasal yükümlülüklerini yerine getirdiğini iddia eden haddi aşan ifadelerin de kullanıldığı bir e-posta gönderdi. “İsrail devletinin Yahudilere ait” olduğunu, Filistinli işçi istemediğini belirtti. Grevci işçiler, patronun e-postasını Filistin ve İsrail medyasında ifşa etti.
Basına konuşan işçiler, kalifiye ve işyerinin kıdemli elemanları olmalarına rağmen yıllardır asgari ücretle çalıştıklarını belirttiler. Patronun, zam yapmamasının sebebinin bu zammı karşılayamayacak olması değil, Arap olmaları olduğunu söylüyorlar.
Patron, e-postasının ifşa edilmesinden sonra bir özür mektubu yayımlayıp işçilere küçük bir zam teklif etmesine rağmen işçiler, patronun fabrikayı kapatırım tehditlerine rağmen grevden vazgeçmiyorlar.
