Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova’nın Ukrayna güçlerinin belirli cephelerden gönüllü olarak çekilmesine dair beklentisinin “sıfıra indiğini” açıkladı. Putin, Kiev yönetiminin barış sürecini tıkayan tutumunun Rusya’yı askeri operasyonları sürdürmeye zorladığını söyledi. Açıklama, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında planlanan görüşme öncesinde geldi.
Cumartesi günü bir askeri karargahta üst düzey komutanlara hitap eden Putin, Batı’da “makul barış koşulları” öneren aktörler bulunduğunu, ancak Kiev’in bu seçenekleri sistematik biçimde reddettiğini dile getirdi. Rus lider, bu nedenle Moskova’nın askeri hedeflerinden geri adım atmayacağını vurgulayarak şu ifadeyi kullandı:
“Eğer Kiev makamları bu işi barışçıl yollarla bitirmek istemiyorsa Özel Askeri Operasyon’un tüm hedeflerine askeri yollarla ulaşacağız.”
Putin’in açıklamasından saatler önce Rus ordusu, Zaporijya bölgesinde çok sayıda yerleşimin kontrol altına alındığını duyurdu.
Zelenskiy’in 20 Maddelik Taslağı: Tüm Yük Moskova’ya
Ukrayna lideri Zelenskiy’in geçen hafta açıkladığı 20 maddelik “barış taslağı”, Moskova’da sert tepkiyle karşılandı. Rus tarafına göre plan, karşılıklı uzlaşıdan çok Rusya’dan tek taraflı taviz talep eden bir metin niteliği taşıyor.
Taslakta öne çıkan başlıklar arasında, Rus kuvvetlerinin Harkov, Dnipropetrovsk, Sumi ve Mikolayiv bölgelerinden çekilmesi talebi yer alıyor. Donetsk ve Luhansk (Donbass) ile Zaporijya ve Herson’da ise mevcut cephe hatları boyunca çatışmanın dondurulması öneriliyor. Moskova ise Rusya’ya katılan ancak hâlâ kısmen Kiev’in kontrolünde bulunan bölgelerden Ukrayna birliklerinin çekilmesini şart koşuyor.
En tartışmalı maddelerden biri de tamamen Rus güçlerinin kontrolünde bulunan Zaporijya Nükleer Güç Santrali’ne ilişkin. Kiev, santralin ABD ve Ukrayna arasında yüzde 50’ye 50 oranında ortak işletilmesini isterken, Rusya’nın da dahil olduğu üçlü bir yönetim modeline karşı çıkıyor. Taslakta ayrıca 800 bin kişilik bir ordu ve NATO’nun 5. maddesine benzer güvenlik garantileri gibi Moskova’nın kabul etmediği başlıklar bulunuyor.
Moskova’dan Net Mesaj: Kabul Edilemez
Zelenskiy’in planına ilk resmi itiraz Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov’dan geldi. Ryabkov, taslağın Rusya ile ABD arasında ele alınan önerilerle “taban tabana zıt” olduğunu belirterek, Moskova’nın çözüme hazır olduğunu ancak Kiev ve Avrupalı destekçilerinin süreci sabote ettiğini savundu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Avrupalı ülkelere sert bir uyarıda bulunarak, çatışmaya doğrudan müdahil olmaları hâlinde meşru hedef sayılacaklarını ifade etti. Lavrov’un, “Gelirseniz hedef olursunuz” sözleri, Moskova’nın tırmanmaya karşı net bir kırmızı çizgi çizdiği şeklinde yorumlandı.
Trump’tan Mesafeli Yaklaşım
ABD Başkanı Donald Trump ise Zelenskiy’in 20 maddelik planına mesafeli yaklaştı. Politico’ya verdiği demeçte Trump, Ukrayna liderinin önerilerine atıfla, “Ben kabul edene kadar elinde hiçbir şey yok. Bakalım neler getiriyor.” dedi. Trump ile Zelenskiy’in pazar akşamı Florida’da bir araya gelmesi bekleniyordu.
Zelenskiy Yardım Turu Peşinde
Öte yandan Zelenskiy, Batılı müttefiklerinden mali ve askeri destek talebini sürdürdü. Hava savunma sistemleri ve mühimmat eksikliğine dikkat çeken Ukrayna lideri, ülkesinin “sürekli bir bütçe açığı” yaşadığını dile getirdi. Trump ile görüşme öncesinde Kanada’ya giden Zelenskiy, Başbakan Mark Carney ile yaptığı görüşmenin ardından 1,8 milyar dolarlık ekonomik yardım paketini güvence altına alarak ABD’ye geçti.