İBB COVID-19 Bilimsel Danışma Kurulu, "AVM’lerin, kuaför ve berberlerin açılmasını ve futbol liginin başlatılması kararını" erken, "burada çalışanların, sporcuların ve halkın sağlığı açısından kaygı verici" buldu. Kurul, toplu taşımada risk oluşmaması için kurum ve kuruluşların mesai saatlerinin birbiriyle çakışmayacak şekilde kaydırılmasını önerdi. Daha önce yayınladığı raporunda açılma sürecinin başlaması için bilimsel kriterlerin neler olduğunu ve açılımın bu kriterlerin yerine getirildiğinde başlaması gerektiğini işaret eden Bilimsel Kurul, aşamalı uygulama önerip normalleşme adımlarının bayram ertesine bırakılmasını önermişti. Vaka sayılarındaki düşüşün henüz istenen düşüş olmadığına dikkat çeken Bilimsel Kurul şu tespiti yaptı: “Bu nedenle erken bir rahatlama, salgının yeniden tırmanmasına neden olabilir. Erken açılmanın olumsuz sonuçlarını yaşayan ülke örnekleri bizler için ders niteliğindedir. Ayrıca olguların ilçelere dağılımı , yaş , cinsiyet ve mesleklerinin de ayrıntılı analizine ve ilimiz özelinde farklı yerel önlemlerin planlanmasına ihtiyaç bulunmaktadır.” SAĞLIĞIN ÖNCELENMESİ GEREKİR Ekonomik kayıpların kaygı verici olduğuna işaret eden Kurul, “Ekonominin yeniden canlanması adına atılan adımlarda bilimsel gerekliliklerin dikkate alınması ve sağlığın öncelenmesi gerekir. İBB Covid-19 Bilimsel Danışma Kurulu olarak Alışveriş Merkezlerinin (AVM), kuaför ve berberlerin açılmasını ve futbol liginin başlatılması kararını erken, burada çalışanların, sporcuların ve halkımızın sağlığı açısından kaygı verici buluyoruz” uyarısında bulundu. Kurul, önerilerini şöyle sıraladı: AVM’lerin açılması bir izdihama neden olabilir. Bu durum fiziksel mesafenin korunması önünde bir engel yaratacaktır. AVM’ler çoğunlukla kapalı alanlar. Havalandırma sistemleri nedeniyle damlacıklar içindeki virüsler kapalı ortamda uzun mesafelerde dolaşım riski içermekte. AVM’LER BÜYÜK RİSK İÇERMEKTE Bu nedenle AVM alışverişlerinin bir süre daha ertelenmesini, çeşitli nedenlerle ertelenemiyorsa yoğun olmayan saatlerin tercih edilmesini, mutlaka maske takılmasını, kıyafet deneme odalarının kullanılmamasını, tuvaletlere mümkün olduğunca girilmemesini, ellerin satıştaki ürünler ve ortamla her temastan sonra su ve sabunla en az 20 saniye yıkanmasını, su ve sabuna ulaşılamadığı durumda el antiseptikleri kullanılmasını öneriyoruz.” BERBERE, KUAFÖRE KENDİ HAVLUNUZLA GİDİN Berber/güzellik salonu/kuaförlere gidecek olanlara önerimiz, bu iş yerlerinde genelgeye uyumun kendilerince de yakından gözlenmesi ve talep edilmesi. Herkes kendi özel havlusu, örtüsü, tarak ve fırçası ile kuaföre gitmeli, tek kullanımlık veya dezenfekte edilmiş malzeme talep etmeli, hizmet süresince hem kendisinin hem de çalışanların mutlaka maske takmasına dikkat etmeli. LİGLERİN BAŞLAMASI İÇİN ERKEN Türkiye Futbol Federasyonu’nun ligleri seyircisiz de olsa başlatma kararı endişe verici. Sahaya 22 futbolcu, 4 hakem ve top toplayıcılar inecek. Futbol doğası gereği temaslı bir spor dalı. Maçın heyecanı içinde ve hızlı hareket halinde fiziksel mesafenin korunması mümkün değil. Bu nedenle liglerin başlamasının henüz erken olduğunu, sporcuların ve spor emekçilerinin sağlığının öncelenmesi gerektiğini Futbol Federasyonu’na hatırlatmak isteriz. KURUMLARIN ÇALIŞMA SAATLERİ FARKLILAŞTIRILSIN İstanbul’daki mevcut toplu taşıma araçları ile kapanma döneminde bile günde 1 milyon yolculuk yapıldı. Açılma ile zaman içinde bu sayının daha da artacağı, hatta salgın öncesi dönemdeki yoğunluklara ulaşılacağı öngörülmekte. İstanbul’da hizmet vermekte olan toplu taşıma araçlarındaki yoğunluklar ve araç kapasiteleri göz önüne alındığında, açılma sonrasında, gerek araçlarda gerekse de istasyon, durak ve iskelelerde fiziksel mesafenin korunmasının mümkün olamayacağı da görülmekte. İBB tarafından toplu taşıma araçlarının düzenli temizliği ve dezenfeksiyonu, maske kullanımının denetimi, giriş ve çıkışlarda antiseptik bulundurulması, araç sayısı ve sıklığının mümkün olduğu kadar artırılması vb. gibi bir dizi önlemler salgının başından itibaren alınacaktır. Ancak, yolcu sayısının artması durumunda bu önlemlerin etkisinin azalacağı da açık. Artması beklenen yolculuk taleplerinin daha sağlıklı koşullarda karşılanabilmesi ve taşıma kapasitelerinin daha verimli kullanılabilmesi amacıyla talep yönetimi uygulamalarının hayata geçirilmesi gerekli ve kaçınılmaz. Bu amaçla, sabah ve akşam zirve saatlerde ortaya çıkan yüksek talebi gün içerisinde toplu taşıma araçlarının nispeten daha boş olduğu saatlere dağıtmak için öncelikle çeşitli kurum ve işletmelerin mesai saatlerinin birbirleri ile çakışmayacak şekilde kaydırılması önerilmekte. Ayrıca, zirve saatlerde yoğun güzergahlardaki karayollarında birer şeridin sadece toplu taşıma araçlarına tahsis edilmesi ve bu uygulamanın sıkı denetimi de toplu taşıma kapasitelerini arttıracak ve fiziksel mesafenin korunmasında etkili rol oynayacaktır.” ERKEN REHAVETE KAPILMAMALIYIZ Bilimsel Kurul, açıklamanın sonuç bölümünde ise rehavete kapanılmamasını önererek şu çağrıyı yaptı: “Salgınla mücadelede geldiğimiz bu aşamanın, uzun süredir evde kalarak ve kurallara titizlikle uyarak elde edilen kazanımların kaybedilmemesi için erken rehavete kapılmamalıyız. Açılmanın bilimsel risk değerlendirmesiyle, aşamalı olarak, en az riskli olandan başlayarak ve her bir açılımın etkisini 2-3 haftalık aralarla titizlikle takip ederek gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulamak isteriz.