Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, fahiş fiyatlarla mücadelede denetim eksikliğine dikkati çekti. Ağaoğlu, “Ticaret Bakanlığı’nı televizyonlarda, haberlerde denetim yaparken görüyoruz. Ellerinde kâğıt kalem, yazıyorlar. Nerede bu cezalar? Niçin açıklamıyorlar” dedi.
AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, fahiş fiyatlarla ilgili olarak “5 zincir market piyasayı alt üst ediyor” demişti. Erdoğan, Hal Yasası’nı işaret ederek, “Böyle bir suiistimal varsa zulmün önüne geçeceğiz” açıklaması yapmıştı.
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, sorunun denetimlerle çözülebileceğini belirtti. Ağaoğlu, şu değerlendirmeleri yaptı:
'2018 DÖVİZ KRİZİNDE BUNU GÖRDÜK'
Kabak 7,69 geçen haftaya göre 19-20 kuruş yüksek. Alışı 3,80 vergiler 57 kuruş, işleme ve sevk giderleri 1,58 kuruş mağazacılık giderleri 2,04 toplam 7,99’a mal etmiş ve bunu 7,69’a 30 kuruş zararına bu maliyet hesapları doğruysa satıyor.
7,56 kuruşa mal edilen domatesi 5,29 kuruşa satıyor. Bunun sebebi ne olabilir? Takip edildiklerini hissettiler ‘Biz düşürelim fiyatları’ mı dediler? Takibe gelince, takip yapmak istiyorsak Ticaret Bakanlığı bunun üzerine gider. Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı ortak komisyon oluşturdular. 3 sene önce Ağustos 2018 döviz krizinde bunu gördük. Bazı düzenlemeler, denetlemeler yapıldı ve enteresan şeyler gördük.
'TİCARET BAKANLIĞI MAHKEMEYE YALAN BİLGİ VERDİ'
Bir zincir market beni mahkemeye verdi, tazminat istedik. Ticaret Bakanlığı’nın açıklaması vardı ‘Biz bunlara ceza uyguladık’ diye. Ben de bunu ifade ettim. Son celse Ticaret Bakanlığı’ndan sorulmuş. Gelen cevap hiçbir ceza uygulanmadığı yönündeydi. Ticaret Bakanlığı hiçbir ceza uygulamadım dedi ama ben gerekli belgeleri mahkemeye sundum ve davayı kazanan taraf oldum. Ticaret Bakanlığı yalan söyler mi? Ticaret Bakanlığı Mahkeme’ye yalan bilgi verdi. Çıkarttığı mevzuatın peşinde durmadı. Haksız fiyat artışı değerlendirme kurulu var bunlar çalışmadı.
'NEREDE BU CEZALAR? NEDEN AÇIKLANMIYOR?'
Ticaret Bakanlığını televizyonlarda, haberlerde denetim yaparken görüyoruz. Ellerinde kağıt kalem yazıyorlar. Nerede bu cezalar? Niçin açıklamıyorlar? En önemlisi Rekabet Kurumu Mayıs 2020’de yaklaşık 1 buçuk yıl önce 29 firmayı rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle incelemeye aldı. Hakim ortak hareket ettikleri gerekçesiyle içerisinde zincir marketler de içinde olan firmaları inceledi.
'DİJİTAL TAKİP SİSTEMİ KURULMALI'
Planlı üretim yapılmalı. Bölge bölge teşvik verilsin. Trakya’da ayçiçeğine daha çok teşvik verilsin ama Konya’da da pancar ve buğdaya yüksek teşvik verilsin. Temel gıda ürünleriyle ilgili dijital takip sistemi kurulmalı. Üreticiden domates çıktığında hangi hal, tüccar, markete gittiyse o elektronik sisteme girilirse takibi başlamış olur. Tarladan 3 liraya çıkan domates nasıl markette 9 liraya, pazarda 7 liraya satılıyor? 3 lirayla 7 lira arasındaki fiyat farkı pazar esnafının cebine mi kalıyor yoksa orada kayıt dışı üreticiden gizlenen bir fiyat artışı mı var?
'BAKANLIK ŞEFFAF BİR BİÇİMDE AÇIKLASIN'
Halde sıkı takip lazım. Kamu otoritesi pazarcıya 3 liraya fatura var neden 7 liraya satıyorsun diye soracak. Pazarcı, tüccardan 5 liraya aldım ve 3 liraya fatura kesti. Bu vergi kaçırma suçunu da oluşturabilir, üreticiye aldatma da olabilir. Kayıt dışı da takip edilmeli, üretim de desteklenmeli, dijital takip sistemiyle de kontrol edilmeli. Özellikle bunlarla mücadele etmesi için üç Bakanlık’tan oluşan bir koordinasyon kurulu kuruldu. Bugüne kadar kime ne ceza kesmiş, neyi takip etmiş biz vatandaş olarak bilmek istiyoruz. Bakanlıklar görevini yapsın ve şeffaf bir biçimde açıklasın, olumlu katkısı olacak.
