Serdar Yüce

Covid-19 salgını, iktidarın salgının gerçek bilançosunu açıklamaması ve daha sonra gerçek verilerin bilinçli olarak saklandığını itiraf etmesi, yurttaşların kaygılarını artırırken bir mesleğin de önemini ortaya koydu: Veri analizciliği.

Veri analizi konusunda Türkiye'de de uzman isimler var. Bu isimlerin başında gelen yazılımcı Güçlü Yaman, daha önce de yaptığı gibi Covid-19 salgının Türkiye'ye faturasını çıkarmaya devam ediyor. Güçlü Yaman'ın son çalışması, salgının Türkiye'de 'resmen' başladığı gün olan 11 Mart 2020'den 22 Aralık 2020'ye kadar. E-Devlet sistemi, belediyeler ve mezarlık sistemlerinden aldığı verilerle Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı verileri karşılaştıran Yaman, belirttiği tarih aralıklarında önceki yıllara göre fazladan 54 bin yurttaşımızın öldüğünü tespit etti. Oysa 22 Aralık itibarıyla Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı toplam ölüm sayısı 18 bin 602. Arada yaklaşık olarak üçte bir oranında fark var. toplumsal.com.tr'den alınmıştır.

Güçlü Yaman, çalışmasını Twitter hesabından "11 Mart-22 Aralık: Nüfusun %58'inde önceki yılların ortalamasına göre fazladan ölen insan sayısı 54 bin, ortalamaya göre artış %33,7 oldu. Ölümlerde düşüş devam ediyor, fakat ortalamanın hala %69 üzerindeyiz. Karşılaştırma yaptığım yılların süresini kısalttım" ifadeleriyle paylaştı.

Önceki paylaşımlarında geçmiş yılların ortalamasını hesaplarken birçok yerde 2015'e kadar gittiğini hatırlatan ama artık özel durumlar hariç en fazla 2017'yi hesaba kattığını vurgulayan Güçlü Yaman, "Bu şekilde salgın ve salgına bağlı ölümlerin gerçek sayısına daha yakın bir sonucun ortaya çıkacağını düşünüyorum" ifadelerini kullandı. toplumsal.com.tr'den alınmıştır.

Güçlü Yaman "Aşağıdaki tablo nerede hangi yılların ortalamasını kullandığımı gösteriyor. İstanbul ve Uşak'ta 2015-2019 ortalamasını kullanmaya devam ediyorum. Nedenleri şöyle" diyerek de şu tabloyu paylaştı:

"Benim hesapladığım fazla ölüm sayısı, Meral Akşener'in açıkladığı İstanbul'daki korona ölüm sayısından sadece %1,6 fazla çıktı" diyen Yaman, 14 Kasım itibarıyla fazladan ölüm sayısını 10 bin 35 olarak açıkladığını, Akşener'in İstanbul için verdiği sayının 9 bin 872 olduğunu hatırlattı. "Dolayısıyla bunu bir anlamda fazla ölüm hesabının onayı olarak kabul ediyor ve ayni şekilde hesaplamaya devam ediyorum" diyen Yaman ölüm sayısında spesifik bir il olan Uşak'ın tablosunu da paylaştı.

Yaman'ın paylaştığı verilere göre bir diğer istisna il ise Ankara. Ankara'da da Uşak benzeri bir durum olduğu için 2016'yı da hesaba kattığını belirten Yaman "Grafikte de görüldüğü gibi nüfustan bağımsız bir şekilde ölümlerde dengesizlik var. Bu dengeyi kurabilme düşüncesiyle 2016'yı da ortalamaya alıyorum. Kalan tüm iller 2017 ve sonrası" ifadelerini kullandı.

Hesaplamada yaptığı bu değişiklikten dolayı toplam fazla ölümlerde 2 bin azalma olduğunu belirten Yaman, "Fakat son paylaşımımdan bu yana 3 bin fazla ölüm gerçekleştiği için bu yukarıdaki grafikten fark edilmiyor. Önceki paylaşımlarımla kıyaslandığında fark görülebilir" dedi.