Kamu alımlarında şeffaflığı ortadan kaldırdığı, kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını önlediği ve rant aracı olarak kullanılması gibi nedenlerle gündeme gelen pazarlık yöntemi, kamu ihalelerinde ağırlığını giderek artırdı. Pazarlık yöntemi ile gerçekleştirilen kamu alımlarının tutarında yıllar itibarıyla artış kaydedildi.
Birgün'den Mustafa Bildircin'in haberine göre, 2012 yılındaki kamu alımlarının toplam tutarı için pazarlık yönteminin oranı yüzde 9 iken, 2021 yılında bu oran yüzde 27,4’e yükseldi. Kamunun 2012 ve 2021 yıllarını kapsayan on yılda, pazarlık yöntemiyle gerçekleştirilen ihalelerin toplam sözleşme bedeli ise 276 milyar 300 milyon 840 bin TL oldu.
PAZARLIĞIN AĞIRLIĞI GİDEREK ARTTI
2012 yılında Kamu İhale Kurumu’na gönderilen 4734 Sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerin toplam tutarının yüzde 9’u, pazarlık yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen ihalelerden oluştu. 2013 ve 2014 yıllarında ise kamunun yaptığı harcamaların sırasıyla yüzde 11,5 ve yüzde 9,5’i pazarlık yöntemiyle gerçekleşen ihaleleri kapsadı. Pazarlık yönteminin toplam tutar içindeki oranı 2015 ve 2016 yıllarında da yüzde 9,1 ve yüzde 13,9 olarak gerçekleşti.
2017’de pazarlık yöntemi kullanılarak yapılan kamu alımlarının parasal karşılığı 45 milyar 343 milyon 965 bin TL olurken, pazarlık yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen ihalelerin tutarı 2018’de 37 milyar 349 milyon TL, 2019'da ise 26 milyar 156 bin TL olarak kayıtlara geçti.
2020 yılındaki 57 bin 995 kamu ihalesinden 16 bin 670’inde yöntemim pazarlık olduğu belirtildi. Pazarlık yöntemi ile gerçekleştirilen kamu alımlarının parasal karşılığı Kamu İhale Alımları Raporu’na 37 milyar 794 milyon TL olarak yansıdı. 2021’deki toplam 254 milyar 402 milyon TL’lik kamu alımının 69 milyar 812 milyon TL’si ise pazarlık yöntemi kullanılarak yapılan alımları kapsadı.
