Facebook'a ait olan bu üç uygulamaya, Türkiye saatiyle 18:40'tan bu yana internet tarayıcılarından ya da telefon uygulamalarından erişilemiyor. Reuters'da söz konusu kesitinden sonra yayımlanan "Pandora Belgeleri vs. Facebok dosyaları" başlıklı haber, Facebook çöküntüsünün Pandora Belgeleri ile bir ilişkisi olup olmadığına ışık tutuyor. "Başkanların, başbakanların ve bir kralın gizli offshore finansal düzenlemeleri kullanması şaşırtıcı değil" ifadelerinin yer aldığı Richard Beales imzalı haberde, Ürdün Kralı Abdullah ve Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis'in, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'na sızdırılan devasa Pandora Belgeleri'nde adlarının yer aldığına dikkat çekildi. Haberin devamında, Wall Street Journal'ın, Facebook'un (FB.O) kamuya açık açıklamaları ve iç işleyişiyle çelişen son ifşası, algıları olgularla güçlendirmeye yardımcı olduğu kaydedildi. TANINMIŞ KULLANCILARA FARKLI KONTROL POLİTİKASI Peki o haberin konusu ne idi? Cumhuriyet'ten Zeynep Çam'ın haberine göre Facebook'u ifşa eden eski çalışanı Frances Haugen'in Amerikan Wall Street Journal gazetesine sızdırdığı belgelerin, Facebook'un "büyümeyi güvenliğe tercih ettiğini" kanıtladığını belirtti. Sızdırılan belgelerden bazıları Facebook'un, ünlü ve çok takipçili bir kısım kullanıcıya, içerik kontrolü bakımından diğer kullanıcılardan farklı ve ayrıcalıklı davrandığını ortaya koyuyor. Wall Street Journal gazetesi sızdırılan belgeleri son üç haftadır, biri kısmı Facebook Dosyası adı altında değerlendirerek yayınlıyor. Yayımlananlar arasında ünlüler, siyasetçiler ve tanınmış Facebook kullanıcılarına şirket tarafından farklı muamele edildiğini, bu tür hesaplara diğer kullanıcılardan farklı kontrol politikası uygulandığını ya da hiçbir kontrol uygulanmadığını gösteren belgeler de var. Ayrıca sızdırılan bazı belgeler, Facebook'un bir grup hissedarı tarafından açılan karmaşık bir dava ile yüzyüze olduğunu da gösteriyor. Haberinde keskin ifadelere yer vermeyen Beales'a göre söz konusu ifşayla bugün gerçekleşen küresel çaptaki çöküntünün bir ilişkisi olabilir. SERVETLERİNİ GİZLEMEK İÇİN Mİ? Haberinde tekrar Pandora Belgelerine değinen Beales, belgelerde ifşa edilen, Seyşeller'den Güney Dakota'ya, sorunlu rejimlerce yürütülen faaliyetlerin kendi başlarına yasadışı olmadığını söylüyor. Morgan Stanley ve Baker & McKenzie gibi aracılar tarafından da bu finansal düzenlenlemerin kolaylaştırılması söz konusu değil. Bununla birlikte, bu aracılar ve vergi tahsildarları da dahil olmak üzere söz konusu servetleri gizlemek için kullanılabilirler. Adı geçenlerin çoğu kanuna aykırı hareket ettiklerini kabul etmeyecektir. Ancak ortada bir hukuksuzluk varsa, ICIJ tarafından taranan 3 terabaytlık veri, onu saptamaya yardımcı olacak. FACEBOOK PANDORA BELGELERİ YÜZÜNDEN Mİ ÇÖKTÜ? Haberin son kısmında ise Facebook çöküntüsü ve Pandora Belgeleri'nin ilişkisinden üzeri kapalı bir şekilde bahsediliyor. "Facebook'taki bir veri düşüşü de bunu sağlayabilir" ifadelerinin kullanıldığı haberde, şu sözler dikkat çekiyor: Sosyal ağ, yönettiği platformun zarar verebileceğini biliyor; olumsuz etkileri azaltmaya çalıştığını söylüyor, ancak iş hedefleri ve toz pembe imajı ayaklarına dolanıyor. Ayrıntılı dokümantasyon, dezenformasyonu önleyebilir. Test, daha doğrusu sızıntı, iyileştirmeler getirip getirmediğiyle ölçülecektir.