YEP'e göre bu yıl Türkiye ekonomisi 110 milyar dolar küçülecek, kişi başına gelirimiz bin 357 dolar azalacak. İşsizlik 2023 sonuna kadar çift hanede kalmaya devam edecek.
Türkiye AKP'nin 2011 yılında açıkladığı, 2023 yılında 25 bin dolar milli gelir ve dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olma hedeflerinde çok uzakta. Bu hedefler geçen yıl da 11'inci Kalkınma Planı'nda güncellenmişti. Dün açıklanan YEP hedefleri de geçen yıl açıklanan program ile farklılık gösteriyor.
GEÇEN YIL AÇIKLANAN TAHMİNLER TAMAMEN ÇÖKTÜ
Programda 2023 sonuna kadar vergi affına gidilmeyeceği sözü de verildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye'nin üçüncü YEP'i iş dünyasının da katıldığı toplantıda açıkladı. Albayrak, ekonomide yeni yaklaşımın isminin ‘yeni normal' olacağını söyledi.
Geçen yıl açıklanan ikinci YEP'te kamuoyuna ilan edilen hedeflerin tamamı dün açıklanan üçüncü YEP'le tümden çöktü. Bir önceki YEP'te Türkiye'nin bu yıl yüzde 5 büyüyeceği tahmini yapılırken, yeni YEP'te büyüme tahmini yüzde 0,3'e düşürüldü. Ancak bu tahminin tutturulmasının da çok zor olduğu belirtiliyor.
Büyümenin yanı sıra milli gelir, işsizlik, enflasyon, borçlanma gereği, dış ticaret başta olmak üzere makro ekonomiye ilişkin hiçbir tahmin tutturulamadığı gibi salgının da etkisiyle yanılma oranı olağanüstü boyutlara çıktı. Sözcü gazetesinde yer alan habere göre, bir önceki programda bu yıl milli gelirin 812 milyar dolara, kişi başına gelirin de 9 bin 738 dolara çıkacağı tahmini yapılmıştı.
Ancak yeni açıklanan programda milli gelirin tahmin edilenden 110 milyar dolar daha aşağı düşerek 702 milyar dolara gerileyeceği, kişi başına gelirin de bin 357 dolar azalarak 8.381 dolara ineceği ortaya konuldu.
Programa göre 2023'te Türkiye ekonomisinin büyüklüğü 875 milyar dolara çıkacak. Ancak bu düzey bile Türkiye ekonomisinin 11 yıl geriye düşeceğini gösteriyor. Çünkü 2012 yılında milli gelir 877 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu.
Programdan iş bekleyen milyonlarca işsize de umut çıkmadı. Aksine işsizliğin tahmin edilenden de daha yukarılara çıkacağı resmen ilan edildi. Yeni açıklanan programda işsizliğin yüzde 13,8'e tırmanacağı 2021'de yüzde 12,9 olacağı, 2023 sonunda dahi yüzde 10.9'la çift hanede kalacağı ilan edildi.
DOLAR KURU TAHMİNİ
YEP'te dolar kuruna ilişkin resmi bir tahmin yer almadı. Ancak programdaki makro tahminler üzerinden yapılan hesaplamalar, YEP'te tahmini ortalama dolar kurunun 2020 için 6,91 TL, 2021 için 7,68 TL, 2022 için 7,88 TL, 2023 için de 8,02 TL alındığını ortaya çıkardı.
İkinci YEP'te kamu kesimi borçlanma gereğinin milli gelire oranı 2020 için yüzde 3 olacağı, 2021 yılında yüzde 2,8'e düşeceği tahmini yapılırken yeni açıklanan YEP'te 2020'de borçlanma gereğinin 3,1 puan birden artarak yüzde 6,1'e çıkacağı, 2021'de de yüzde 4,5'te seyredeceği tahmini yapıldı.
YEP VE 11'İNCİ KALKINMA PLANI ARASINDAKİ FARKLILIKLAR
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, dün Yeni Ekonomi Programı’nı (YEP) açıkladı. Yeni açıklanan program ile geçen yıl temmuz ayında açıklanan Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın kaleme aldığı 11'inci Kalkınma Planı arasındaki farklılıklar dikkat çekiyor. İki program arasında işsizlik ve milli gelir hedefleri negatif yönde revize edilirken enflasyon ve büyümede iyileşme bekleniyor.
Enflasyon kaleminde Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan 11'inci Kalkınma Planı ile dün açıklanan Yeni Ekonomi Programı arasında küçük bir farklılık var. 11'inci Kalkınma Planı’nda 2023 yılı için enflasyon hedefi yüzde 5’ti. Dün açıklanan yeni programda ise bu rakam yüzde 4,9 oldu.
İki program arasında işsizlik hedeflerinde bir puanlık fark bulunuyor. Geçen yıl açıklanan 11'inci Kalkınma Planı’na göre 2023 yılında işsizliğin yüzde 9,9 olması bekleniyordu. Dün açıklanan YEP’e göre ise işsizlik oranının aynı dönemde yüzde 10,9 olması öngörülüyor.
11'inci Kalkınma Planına göre, Türkiye’nin 2019-2023 yılları arasında yılda ortalama yüzde 4,3 büyümesi bekleniyordu. Üçüncü Yeni Ekonomi Programı’nda ise 2023 yılı büyüme beklentisi yüzde 5 olarak açıklandı.
Milli gelir kaleminde düşüş söz konusu. Buna göre geçen yıl açıklanan 11'inci Kalkınma Planı’nda 1 trilyon 80 milyar dolar olan milli gelir hedefi, dün açıklanan programda 875 milyar dolar oldu.
