TÜİK bugün Ekim ayı işsizlik oranını yüzde 13,4 olarak açıkladı. Resmi rakamlara göre işsiz sayısı, bir önceki yıla göre 608 bin kişi artarak 4,4 milyona çıktı. Farklı işsizlik göstergelerinin çoğunda krizin etkisi görülüyor ve işsizlik oranlarında önceki yılla karşılaştırıldığında yaklaşık 2 puanlık artışlar yaşanıyor.
Türkiye Komünist Partisi (TKP) Emek Merkezi tarafından yapılan hesaplamaya göre, Ekim ayında geniş tanımlı (gerçek) işsizlik ise yüzde 20 seviyesinde gerçekleşti. Aynı tanıma göre işsizlerin sayısı gerçekte 7 milyon düzeyinde bulunuyor. Kadınlarda geniş tanımlı işsizlik yüzde 27,3 düzeyine çıkıyor.
İşsizlik bu kadar yakıcı bir sorun haline gelmişken, gözler ister istemez işsizlere güvence için kurulan İşsizlik Sigortası Fonu’na dönüyor. TKP Emek Merkezi bir rapor hazırlayarak, 1999 yılında kurulan ve prim kesintileri Haziran 2000 tarihinde başlayan İşsizlik Sigortası Fonu’nu masaya yatırdı. Raporda Fon’un kuruluş amacından uzaklaştığı vurgulanarak, işsizden çok patrona hizmet eder hale geldiği ortaya kondu.
TKP Emek Merkezi, işçi düşmanı bu politikaları, bu politikalar için geliştirilen araçları ve patronlar adına kaynakların nasıl yağmalandığını bir rapor dizisi ile ele alacak. Dizinin ilk raporu, İşsizlik Sigortası Fonu’nu konu alıyor.
Raporda yapılan çarpıcı tespitler şöyle:
- İşsizler için kurulan İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken paraya patronlar göz dikti. O nedenle Fon’dan işsizlerin mümkün olduğunca az yararlanmasını istiyorlar. Fon’dan işsizlerin sadece yüzde 13’ü yararlanabiliyor. Oysa gerekli düzenlemeler yapıldığında, işsizlerin tamamının Fon’dan yararlanması sağlanabilir.
- İŞKUR çatısı altında bulunan Fon yönetiminde işçilerin söz hakkı yok. Yönetimde bir sendika başkanı göstermelik olarak işçi tarafının temsilcisi olarak tutuluyor ancak Fon patronların istediği gibi yönetiliyor.
- Sayıştay’ın tespitlerine göre SGK’nın Fon’a 553 milyon lira borcu bulunmaktaydı. 2018 yılında Fon yönetimi bu alacağı silme kararı aldı. İşçiye ait olan ve işsizler için kullanılması gereken bu kaynak bir kalemde silindi. Yine Sayıştay’ın 2017 denetiminde Fon hesaplarında 51,6 milyar liralık uyumsuzluk çıktı, hâlâ bu uyumsuzluğun nedeni açıklanmış değil.
- Fon, hükümetin finansman ve kaynak ihtiyaçları için usulsüz biçimde kullanılıyor. Ekonomik krizin sürdüğü 2018 Ekim ayında Fon’dan 11 milyar lira bir gece operasyonu ile üç kamu bankasına aktarıldı. 301 madencinin ölümünden sorumlu Soma A.Ş. patronuna 2013 yılında borç olarak verilen 53 milyon lira hâlâ tahsil edilmiş değil.
- Fon giderlerinin, dörtte üçü patronlara, dörtte biri işsizlere gitmiştir. Fon hesabına 19 yıl süresinde yaklaşık olarak 249 milyar lira gelir; 119 milyar lira gider işlenmiştir. 2002- 2019/Kasım arasında harcanan 119 milyar liranın 30,6 milyar lirası işsizlik ödeneğine, 88,4 milyar lirası ise çeşitli ad ve yöntemlerle patronlara aktarılmıştır.
- Patronlar, 2017 yılından bu yana Fon’a ödedikleri prim tutarının yaklaşık iki katını geri almıştır. Bu dönemde Fon üzerinden, patronlara doğrudan ve dolaylı sağlanan çıkarların toplamı 50 milyar liradır.
