Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı'ndaki dolar kuru hedefi bir hafta içinde 2021 ve 2022 hedeflerini geçti. 

Yeni Ekonomi Programı sunumundan sonra gazetecilerin döviz kurlarına ilişkin sorularını yanıtlayan Bakan Albayrak, “Kur benim için hiç önemli değil, hiç oraya bakmıyorum” dediği aktarılmış, Albayrak'tan da konuyla ilgili herhangi bir yalanlama gelmemişti. 

Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) yıllık ortalama dolar/TL kuru tahmini 2021 yılı için 7,68, 2022 yılı için 7,88, 2023 yılı için 8,02 olarak belirlenmişti. Bugün dolar/TL 7,94'ü aşarak rekor kırarken, 2022 tahmini şimdiden aşmış oldu, 2023 tahminine birkaç kuruş kaldı.

2020 için 1 Ocak-7 Ekim dönemi ortalama dolar/TL kuru 6,74 seviyesinde. Ancak 8 Ekim itibarıyla kurun 7,94 seviyesini görmesi ve son günlerde artış eğiliminin güçlenmesi, YEP'te yer alan 2020 tahmininin tutturulmasını zorlaştırıyor.

2021 tahmini olan 7,68 ve 2022 tahmini olan 7,88 ise şimdiden aşıldı, 2023 tahmini olan 8,02 seviyesine ise sadece birkaç kuruş kaldı.

BAKMAYINCA SORUN KALMIYOR...
Bakan Albayrak, Yeni Ekonomi Programı'nın açıklandığı toplantıda kur yükselişi ile ilgili soruya, 'Kur benim için hiç önemli değil, hiç oraya bakmıyorum' yanıtını verdi.

Bu tahminlerin tutması için, kurun geri çekilmesi gerekiyor. Ekonomi yönetimi, salgın sonrası normalleşmeyle birlikte ihracat ve turizm gelirleri artışıyla kurdaki artışın frenlenebileceği görüşünde.

YEP'teki dolar kuru hedefi yıllara göre şu şekilde:

  • 2020 yıl sonu dolar kuru tahmini 6,90 TL
  • 2021 yıl sonu dolar kuru tahmini  7,68 TL
  • 2022 yıl dolar kuru tahmini 7,88 TL
  • 2023 yıl sonu dolar kuru  tahmini 8,02 TL

TÜRKİYE'NİN ÇEVRESİNDEKİ GELİŞMELER ETKİLİ
Kurun bu yıl 5,94’ten 7,94’e sıçramasında başlıca faktör, ülkenin döviz gelirleri düşerken döviz giderlerinin hızla artması oldu. Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, ülkenin ihracat gelirleri yüzde 10,9 düşüşle 118,3 milyar dolara gerilerken, ithalat giderleri yüzde 1,5 artışla 156,2 milyar dolara ulaştı. Dış ticaret açığı da yüzde 79,6 artışla 37,9 milyar dolara sıçradı.

Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 12,2 milyar dolar olan Türkiye’nin net turizm geliri, bu yılın aynı döneminde 3,1 milyar dolara geriledi.

'Dolarla mı maaş alıyorsunuz?' diyerek ekonomiyi döviz kuru üzerinden değerlendirmemek gerektiğini söyleyen Albayrak'ın bu sorusuna ekonomistler Twitter üzerinden cevap verdi.

Yıl başından bugüne kadar yabancılar, Türk hisse senedi piyasasında 5,7 milyar dolarlık, Türk devlet tahvili piyasasından da 8 milyar dolarlık, yani toplamda 13,7 milyar dolarlık çıkışa imza attı.

Ülkenin döviz gelirleri azalıp, döviz gideri artarken, yabancılar da tarihi bir kaçışa imza atınca, bir süre devreye Merkez Bankası (TCMB) rezervleri girdi ancak rezervlerdeki hızlı düşüş ayrıca risk faktörü haline geldi.

Bu gelişmelere, Doğu Akdeniz, Suriye, Libya, S-400’ler ve Dağlık Karabağ gerilimleri de eklenince dolar/TL’de sert artışlar kaydedilmiş oldu.