En temel anlamda Bitcoin (BTC), eşler arasında nakit transferlerinin dijital olarak gerçekleşmesini sağlayan sistemdir. Her ne kadar günümüzde bir yatırım ve değer saklama aracı olarak değerlendirilse de aslında Bitcoin 2009 yılında ilk ortaya çıktığında ödemelerin geleneksel sistemlerden çok daha hızlı ve ucuz gerçekleşmesini sağlayarak paranın özgürlüğünü bireylere vermeyi hedefliyordu. Bu noktada Bitcoin’in yaratıcıları üçüncü tarafların aradan çıkarılmasının bahsi geçen amaca hizmet edeceğini düşünüyor.

Peki, Bitcoin’i kim tasarladı?

Bitcoin, Satoshi Nakamoto takma adı ile tanınan bir kişi ya da grup tarafından oluşturuldu. Bitcoin’i tasarlayan kişi ya da kişilerin kimlikleri hala bilinmiyor. Bunun amacı ise Bitcoin’in herhangi bir merkezi kuruluşa bağlı olmamasını sağlamak. Çünkü eğer BTC bir kişi ya da kuruma bağlı olursa istenilen merkezsizliğin sağlanamayacağı düşünülüyor.

Günümüzde dünyanın ne kadar merkezsiz bir hale geldiği düşünüldüğünde aslında bu durum oldukça net anlaşılıyor. Artık küresel anlamda iletişim kurmak, Amerika’dan alışveriş yapmak ya da bir ofis olmadan farklı şehirlerde ve hatta ülkelerde çalışmak önemli bir nokta olarak karşımıza çıkıyor. Bitcoin’in arkasındaki kişi ya da kişiler de bunu öncede görerek merkezsizlik vurgusu ile Bitcoin’i tasarladı.

Bunlara ek olarak Bitcoin’de işlemler, geleneksel ödeme sistemlerine kıyasla oldukça hızlı ve ucuza gerçekleşiyor. Çünkü kişiler aralarında para transferi yaparlarken banka ya da herhangi bir finansal kurumun onayına ihtiyaç duymuyor. Ayrıca Bitcoin’de gerçekleşen işlem tutarı üzerinden belli bir oranda işlem ücreti alınmıyor. Bunun yerine sabit bir ücret uygulanıyor. Yani, 100 TL de 10.000 TL de gönderilse aynı işlem ücreti ödeniyor. Bu da özellikle şirketler arasında yapılan sınır ötesi ödemelerde oldukça önemli bir unsur olarak nitelendiriliyor.

Öte yandan Bitcoin’in kullandığı Blockchain teknolojisinin de geleneksel sistemlerde kullanılan teknolojilerden çok daha güvenli olduğu ifade ediliyor. Çünkü Blockchain’de herhangi bir merkez bulunmuyor ve bütün işlemler tüm dünyada dağıtık halde bulunana binlerce bilgisayarda kaydediliyor.

Blockchain’de (blok zincir) bir işlemi değiştirmek için hem o işleme hem ondan önceki işlemlere aynı anda ve tüm sistemde müdahale etmek gerekiyor. Bu da her ne kadar imkansız olmasa da sistemin geleneksel sistemlere kıyasla çok daha güvenilir olmasını sağlıyor.

Kripto Paralar Türkiye’de Yasal Mı?

Bitcoin aslında bir kripto para birimidir ve Bitcoin’den esinlenilerek piyasaya sürülmüş 9.000’in üzerinde kripto para birimi bulunuyor. Bu kripto para birimlerinin hepsinin arkasında bir proje bulunuyor. Örneğin; Ethereum akıllı sözleşme sistemine odaklanırken Ripple, uluslararası ödemelerin çok ucuz ve hızlı gerçekleşmesine odaklanıyor.

Gelelim konumuza: Kripto paralar Türkiye’de yasal mı?

Günümüzde kripto para birimlerinin Türkiye’de yasal ya da yasa dışı bir statüsü bulunmuyor. Ancak özellikle son zamanlarda ilgili kurumlar bu konu üzerinde çalıştıklarını belirten birçok açıklama yaptılar.

Örneğin; 1 Mart’ta Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı yaptığı resmi bir açıklama ile kripto para birimlerini incelediklerini dile getirdi. Bakanlık açıklamalarında, “Kripto paralarla ilgili dünya genelinde oluşan kaygıları biz de paylaşıyoruz. Konuya ilişkin gelişmeler ve ülkemizde durum Bakanlığımız tarafından yakından takip edilmektedir.” sözlerini kullandı.

Buna ek olarak CoinTürk adlı kripto haber sitesinde de belirtildiği gibi 24 Mart’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı bir açıklama ile dijital paranın teknolojik ve hukuki altyapısını oluşturacak adımlar atıldığını belirtti. “Ekonomi Reform Takvimi” raporuna göre Merkez Bankası dijital para biriminin (CBDC) ekonomik, teknolojik ve hukuki alt yapısı 2021 yılı sonuna kadar oluşturulmuş olacak.

Ayrıca daha sonra Maliye Bakanlığı’nın Türkiye’de faaliyet gösteren kripto para borsalarından kullanıcı verilerinin talep edildiği gündeme geldi. 1 Nisan’da ortaya çıkan haberlerde borsalardan, kullanıcının dijital para cüzdan numarasını, kullanıcı türünü (bireysel ya da tüzel), kullanıcı kimlik türünü (TCKN, VKN, yabancı kimlik no ya da pasaport no), kullanıcı kimlik numarasını, kullanıcı unvanını, kullanıcı kayıt zamanını, stok zamanını, stok varlık miktarını ve stok varlık kurununun talep edildiği iddia edildi.

Bunun üzerine Bakanlık, bu bilgilerin standart prosedürler gereği talep edildiğini ve yeni bir durum olmadığını belirtti.

Dolayısıyla şu anda düzenlemeler üzerinde çalışılsa dahi kripto para birimleri ülkemizde yasal ya da yasadışı statüsüne sahip değil.