Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) hazırladığı ‘Salgında İstihdam’ raporuna göre, pandemi sonunda Türkiye’de 3,6 milyon istihdam kaybı yaşandı. Raporda “TÜİK’in istihdam arttı iddiasının aksine salgın döneminde (2020-2021) yaşanan istihdam kaybı oranı yüzde 13,2 oldu” bilgisine yer verildi. DİSK-AR, salgının emekçiler için bilançosunu gözler önüne seren bir rapor hazırladı. Raporda, halen devam eden Covid-19 salgınının tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok ciddi bir istihdam ve buna bağlı olarak gelir kaybına yol açtığı vurgulandı. Raporda, Türkiye’deki istihdam kayıplarına ilişkin şu bilgiler verildi: - Covid-19 salgını 2020 yılının ilk çeyreğinde, mart ayının ortasında başladı. Yılın ilk 3 ayında yaşanan istihdam kaybı 2 milyon 117 bin kişiyle yüzde 7,8 olarak gerçekleşti. - 2020 yılının 2’nci çeyreğini kapsayan nisan, mayıs, haziran aylarında istihdam kaybı rekor seviyeye ulaşarak yüzde 32,8 olarak gerçekleşti. Buna göre bu aylarda 8 milyon 942 bin kişi işinden oldu. - 2020 3’üncü çeyreğinde 3 milyon 307 bin kişiyle istihdam kaybı yüzde 12,1, - 2020 4’üncü çeyreğinde 2 milyon 862 bin kişiyle istihdam kaybı yüzde 10,5, - 2020 yılı genelinde 4 milyon 307 bin kişiyle istihdam kaybı yüzde 15,8 oranında gerçekleşti. TOPLAM İSTİHDAM KAYBI YÜZDE 13.2 2021 yılının ilk çeyreğinde ekonominin kısmen açılmasıyla çalışma süreleri yeniden arttı. Böylece 2019 4’üncü çeyreğine göre, 2021 1’inci çeyrekte istihdam kaybı yüzde 8 ve 2021 2’nci çeyrekte ise yüzde 8,3 olarak gerçekleşti. Salgının 6 çeyreklik döneminde (2020 başı-2021 Haziran ayı) toplam istihdam kaybı oranı yüzde 13,2 ve sayısı ise 3 milyon 613 bin oldu. Raporda şu değerlendirmeye de yer verildi: Türkiye’de salgın sırasında yaşanan eşdeğer istihdam kaybının, dünya ve çeşitli bölge ortalamaları ile karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu görülecektir. İSTİHDAM ARTMADI, CİDDİ ORANDA AZALDI DİSK-AR raporunda, salgın döneminde tüm dünyada kadınların istihdam kayıplarının erkeklerden daha fazla olduğu aktarıldı. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine de yer verilen raporda, şu ifadeler kullanıldı: Covid-19 nedeniyle kadınların istihdam kaybı 2020’de yüzde 5 iken erkeklerde yüzde 3,9 olarak gerçekleşti. 2020 yılında kadınların istihdam kaybı 2019 4’üncü çeyreğine göre yüzde 18,3 olarak gerçekleşti. Bu da sayısal olarak 1 milyon 408 bin istihdam kaybına karşılık geldi. Aynı dönemde erkeklerde istihdam kaybı ise kadınlardan 4,5 puan az olarak yüzde 14,8, yani 2 milyon 899 bin oldu. 2020 1’inci çeyrek ile 2021 2’nci çeyrek arasındaki 6 çeyreklik dönemde ise ortalama eşdeğer tam zamanlı istihdam kaybı erkeklerde yüzde 12,5, yani 2 milyon 422 bin ve kadınlarda yüzde 15,5, yani 1 milyon 191 bin olarak gerçekleşti. İşgücü piyasalarında zaten var olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği salgının etkisiyle daha da derinleşti. BAKIM HİZMETLERİ KADINLARIN ÜZERİNDE Kadınların büyük bir bölümünün, salgından ağır bir biçimde etkilenen sektörlerde çalıştığına dikkat çekilen raporda ,bu durumun iş kayıplarının kadınlarda daha fazla gerçekleşmesinin nedenlerinden biri olduğu vurgulandı. Konaklama ve yiyecek hizmetleri, toptan perakende ve ticaret ve eğitim başta olmak üzere salgından ağır zarar görmüş sektörlerde kadın istihdamının yoğun olduğu aktarıldı. 'TÜİK VERİLERİ GERÇEĞİ YANSITMIYOR' Raporda, kadınların istihdam kaybından daha fazla etkilenmelerin diğer nedenleri ise şöyle sıralandı: Salgın boyunca ev içi bakım yüklerindeki eşitsiz dağılım kadınların istihdam kaybından daha fazla etkilenmesine neden oldu. Normal zamanlarda tüm ücretsiz bakım hizmetlerinin yaklaşık dörtte üçü kadınlar tarafından sağlanmaktadır. Kadınlar özellikle ev içi bakım yüklerinin artması nedeniyle istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kaldı.” Raporda son olarak şu ifadelere yer verildi: “TÜİK’in salgının etkilerini dikkate almayan hesaplama yöntemine göre salgın döneminde işsizlik düşerken istihdamda da büyük artışlar yaşandı. ILO metodunu esas alarak yaptığımız hesaplamada salgın döneminde yaşanan ciddi istihdam kaybını ortaya koyuyor. Araştırmanın ortaya koyduğu sonuç, 2020 yılında istihdamda yüzde 15,8 kayıp yaşandı, bunun sayısal karşılığı ise 4,3 milyon oldu. Tüm salgın dönemini dikkate alacak olursak ise eşdeğer istihdam kaybı oranı ise 13,2 ve eşdeğer istihdam kaybı toplamı ise 3,6 milyon oldu. Bunun anlamı salgın dönemdeki her bir dönemde 2019 yılının son çeyreğine göre ortalama 3,6 milyon kayıp yaşandı. Diğer bir anlatımla 3,6 milyon kişilik daha az çalışma söz konusu oldu. Gerçek istihdam bilançosu, günlük yaşamda hissedilen, çalışanlar tarafından hissedilen istihdam kaybı budur.