Türkiye’de 31 Mart yerel seçim sürecine iktidar partilerinin adaylarının ve kamu kurumlarının gazetecilere ve haberlere yönelik sansür girişimleri damga vurdu. 1 Ocak’ta başlayan seçim kampanyası boyunca kamu yayıncısı olarak uyması gereken tarafsızlık ilkesini çiğneyen TRT seçim günü de yasakları çiğneyerek AKP’li adayların reklam filmlerini yayınladı. Cumhur ittifakı adayları bazı şehirlerde gazetecilerin görüntü almasını engelleyerek sansür uyguladı. Mart ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu açıklayan CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “AKP’nin basına yönelik yasakçı, sansürcü, baskıcı anlayışı bu seçim döneminde de değişmedi. Gazetecilerin haber yapmasını engelleyen, hakkındaki usulsüzlük, görevi suistimal, rüşvet iddialarını konu alan haberleri erişime engelleyen AKP’li yöneticiler, belediye başkan adayları basın özgürlüğüne kara bir leke daha bıraktı. Ama millet sandıkta sadece yerel yöneticilerini seçmedi, bu sansürcü baskıcı iktidara da dersini verdi. Basın özgürlüğü ve demokrasi mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi.
BAKANLARIN ŞİKAYETİYLE HABERE CEZA ve SORUŞTURMA
CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer Mart ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu kamuoyu ile paylaştı. Rapora yansıyan basın özgürlüğü ihlalleri şöyle:
- Gazeteciler Mart ayı boyunca 42 kez hakim karşısına çıkarak haber ve paylaşımlarını savunmak zorunda kaldı.
- BirGün Yazı İşleri Müdürü Uğur Koç ve gazeteci Levent Gültekin’e Cumhurbaşkanına hakaret gerekçesiyle 11 ay 20 gün hapis cezası verildi.
- Gazeteci Dilan Esen, haberine ilişkin Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un şikâyeti üzerine 7 bin 80 TL adli para cezasına mahkum edildi.
- Birgün muhabiri İsmail Arı’ya AKP’li bakan ve ile eski Adalet Bakanı AKP’li Abdülhamit Gül’ün şikâyetiyle açılan beş soruşturmanın ardından Kızılay yönetiminin Menzil Cemaati ile ilişkisine ilişkin haberleri nedeniyle bir soruşturma daha açıldı.
- Yine BirGün’den editör Kayhan Ayhan hakkında Bursa’da güvenlik güçlerinin köylülere yönelik şiddet iddialarını haberleştirdiği için soruşturma başlatıldı.
ADAYLAR SANSÜRLEDİ, TRT YASAK DİNLEMEDİ
- Kanunen bir engel olmamasına rağmen bazı seçim bölgelerinde oy sayım sırasında görüntü çeken gazeteciler, polis tarafından sandıkların bulunduğu alanlardan çıkarıldı.
- Cumhur İttifakı’nın Eskişehir Belediye Başkan Adayı Nebi Hatipoğlu seçim günü kendisinden görüntü almak isteyen gazetecilere sansür uyguladı. Hatipoğlu ‘Siz CHP’nin yayın organısınız’ diyerek bazı gazetecilerin görüntü almasına izin vermedi.
- Gazeteci Mahmut Bozarslan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 27 Mart’ta Diyarbakır’da düzenlediği miting için akreditasyon alamadı.
- 1 Ocak’ta başlayan seçim kampanyalarında sadece AKP’nin adaylarına yer veren, CHP adaylarını ise yayınlarında yer vermediği için eleştirilen TRT Haber seçim günü de yasakları çiğneyerek taraflı yayıncılık tavrını sürdürdü. TRT Haber, 31 Mart günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile AKP’nin İstanbul, İzmir ve Kepez Belediye başkan adaylarının yer aldığı reklam filmlerini gün boyunca ekranlara yansıttı.
‘TUTUKLU GAZETECİLERLE NEDEN GÖRÜŞTÜN’ GÖZALTISI
- Mart ayında gazetecilerin birçok toplumsal olayı izlemesi engellendi, İstanbul’da Nevruz etkinliklerini takip eden gazeteciler darp edildi. AFP muhabiri Eylül Deniz Yaşar darp edilerek gözaltına alındı. Bianet’ten Tuğçe Yılmaz, Ali Dinç ve Aren Yıldırım polisler tarafından engellendi.
- BirGün yazarı Attila Aşut, gazeteciler Güray Öz ve Erdem Gül ile şair Abdülkadir Paksoy ile yaptığı telefon görüşmeleri sebebiyle sorgulanıp, gözaltına alındı.
- Batman Devlet Hastanesi’nde tedavi gören babasının refakatçiliğini yapan gazeteci Bilal Güldem’e AKP gençlik kolları üyeleri hastanede saldırı girişiminde bulundu.
AKP’Lİ ADAYLARIN İSTEMEDİĞİ HABERLER ENGELLENDİ
Seçim dönemini kapsayan Mart ayında AKP’li belediye başkan adayları hakkında yolsuzluk, usulsüzlük, görevi suiistimal, rüşvet iddialarını konu alan haberlere, seçim günü Güneydoğu illerinde güvenlik güçlerine toplu oy kullandırılması, seçim ihlallerini izleyen gözlemcilerin engellenmesi ve mükerrer oy kullanımıyla ilgili haberlere de erişim engeli getirildi.
İfade ve basın özgürlüğü alanındaki kısıtlamaları derleyen Engelli Web ve Free Web verilerine göre Mart ayında erişim engeli getirilen haberler şöyle:
“AKP Edirne Belediye Başkanı adayına Atatürk hakkında soru soran gençlere polisler tarafından GBT sorgusu yapıldığı iddiasıyla ilgili haber, AKP’nin İzmir adayları hakkındaki usulsüzlük, AKP Mersin Akdeniz Belediye Başkanı Mustafa Muhammet Gültak'ın, seçim çalışmalarında Türk bayrağına bastığı görüntülerle ilgili haber, CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat'ın AKP İzmir adayı Hamza Dağ, Bayraklı adayı Bilal Kırkpınar ve Karşıyaka adayı İsmail Çiftçioğlu hakkındaki yolsuzluk iddialarıyla ilgili açıklamaları, AKP Adana Seyhan Belediye Başkan Adayı Erdal Hatipoğlu hakkında 2013 yılında bir kadına şiddet uyguladığı iddiasıyla suç duyurusunda bulunulmasına ilişkin haberler, Dışişleri Bakan Yardımcısı olan Yasin Serim'in, Türkiye'de arandığı dönemde Halil Falyalı ile şirket kurduğu iddiasıyla ilgili haberler, Dönemin CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel'in 'uyuşturucu ticareti, yasa dışı bahis, kara para aklama’ ile suçlanan ve suikastle öldürülen Halil Falyalı ile Dışişleri Bakanı Yardımcısı Yasin Ekrem Serim’in ortaklık yaptığıyla ilgili meclis konuşması, Amasya Üniversitesi’ndeki bir Öğretim Üyesinin üniversitedeki kadrolaşma, intihal ve usulsüzlük iddialarına dikkat çekmesi sonrası ‘Amasya Üniversitesi Ülkücüleri’ adlı grubun saldırısına uğraması haberleri, Gazeteci Barış Terkoğlu'nun, bazı savcılar hakkında "Yargıya müdahale etmek" ve "Görevi kötüye kullanmak" iddialarıyla HSK'ya şikayette bulunulduğu hakkındaki haber, Kastamonu’da Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bağlı sevgi evinde kalan bir bebeğin yatağında ölü bulunması hakkındaki haberler, Alanya’da Süleymancılar cemaatine ait yurtta 10 erkek öğrenciye yönelik taciz ve istismarda bulunulduğunu konu alan haberler.”
